Spiegelreflexcamera versus systeemcamera: welke camera is beter?

Met de EOS R System-camera die zowel APS-C- als full-frame-opties bevat, is er nu een grote keuze aan systeemcamera's die zowel professionele als hobbyfotografen nieuwe voordelen bieden. Maar of je nu op zoek bent naar een upgrade voor een oudere camera of wilt overstappen van een compactcamera naar een camera met verwisselbare lenzen, je wilt weten of een systeemcamera of een traditionele spiegelreflexcamera beter is.

Om je te helpen een keuze te maken, komen hier de verschillen tussen een spiegelreflexcamera en een systeemcamera aan de orde, met het deskundige inzicht van Mike Burnhill, Senior Product Specialist bij Canon Europe.

• Spiegelreflexcamera versus systeemcamera: formaat en gewicht
• Lensvattingen: beter bij een systeemcamera dan bij een spiegelreflexcamera?
• Lenzen en compatibiliteit: kun je lenzen voor spiegelreflexcamera's gebruiken op een systeemcamera?
• Optische zoeker of elektronische zoeker: welke is beter?
• Beeldkwaliteit: maak je met systeemcamera's betere foto's?
• Automatische scherpstelling: systeemcamera versus spiegelreflexcamera
• Mechanische sluiter versus elektronische sluiter
• Accuduur: systeemcamera versus spiegelreflexcamera
• Systeemcamera of spiegelreflexcamera: een keuze maken

"Een van de belangrijkste kenmerken van spiegelreflexcamera's is dat ze een spiegel of pentaprisma hebben om licht door de zoeker te leiden", legt Mike uit, "maar er moet ruimte zijn om die spiegel of dat prisma uit de weg te klappen om de sensor te belichten. Door dit te elimineren, wordt de camera compacter en lichter. Dit is vooral duidelijk wanneer je de EOS R7 en EOS R10 vergelijkt met vergelijkbare modellen spiegelreflexcamera zoals de Canon EOS 7D Mark II of de EOS 90D."

Lifestyle-contentcreator Diana Millos gebruikte de EOS R10 om de cultuur en architectuur van Andalusië te fotograferen. Ze zegt: "De EOS R10 ziet er bijna uit als speelgoed als je gewend bent aan een camera die veel zwaarder is, zoals de EOS 80D die ik gebruik. Ik vind het fijn dat hij klein en licht is, en toch net zo krachtig."

De EF-vatting die in Canon's spiegelreflexcamera's wordt gebruikt, werd in 1987 geïntroduceerd en het is dus een zeer gerenommeerd systeem. Er zijn honderden compatibele lenzen te koop, met een EF-lens voor bijna elke brandpuntsafstand, en een reeks compactere en vaak voordeligere EF-S-lenzen voor EOS-spiegelreflexcamera's met APS-C-sensoren.

De RF-vatting die wordt gebruikt op camera's van het EOS R System leidde echter tot veel innovaties. "De RF-vatting is ontworpen met het oog op de toekomst", legt Mike uit, "zoals het verbeteren van de communicatiesnelheid tussen de camera en de lens en het toevoegen van extra contacten om meer functies te ondersteunen." Hiertoe behoren veel snellere autofocusprestaties, realtime digitale lensoptimalisatie en verbeterde bedieningselementen, zoals de aanpasbare Control Ring op RF-lenzen.

In plaats van constant rekening te moeten houden met de reflexspiegel van een spiegelreflexcamera tussen de vatting en de sensor, kunnen lensontwerpers RF-lenzen dichter bij de sensor brengen, waardoor de optische prestaties worden verbeterd. Dit heeft geresulteerd in snellere, helderdere lenzen van uitzonderlijke kwaliteit, en in baanbrekende lenzen zoals de RF 5,2 mm F2.8L DUAL FISHEYE-lens, die 180° VR-beelden vastlegt op compatibele full-frame camera's.

Als je al een EF- of EF-S-lens hebt, kun je deze gemakkelijk met EOS R System-systeemcamera's gebruiken, zonder verlies van kwaliteit of functionaliteit, dankzij een reeks EF-EOS R-vattingadapters. Dit geeft je ook de mogelijkheid om specifieke lenzen met beide soorten te combineren (vooral als je een favoriete of specialistische lens hebt die nog niet verkrijgbaar is in een versie met RF-vatting) om het beste uit beide te halen. Er is zelfs een vattingadapter met een Lens Control Ring en één met een drop-in ND- of polarisatiefilter, voor meer veelzijdigheid met je EF-lenzen dan met dezelfde lenzen op een spiegelreflexcamera.

Houd er echter wel rekening mee dat je RF-lenzen niet kunt gebruiken met een spiegelreflexcamera. Dus als een bepaalde RF-lens je aanspreekt, moet je kiezen voor een EOS R System-systeemcamera.

Spiegelreflexcamera's hebben optische zoekers, waar sommige gebruikers de voorkeur aan geven vanwege de directe verbinding die je hebt met de scène. In het verleden hadden elektronische zoekers (EVF's) voor systeemcamera's te kampen met tekortkomingen zoals vertraging, maar ze worden steeds beter. De nieuwste EOS R System-camera's hebben EVF's met hoge vernieuwingsfrequenties van tot wel 120 fps, en dus vrijwel geen waarneembare vertraging. En ze hebben andere voordelen.

Zo kun je, als je een EOS R System-camera gebruikt, met belichtingssimulatie een voorbeeld van de opname bekijken met de instellingen voor belichting, Picture Style en andere instellingen toegepast, zowel in de zoeker als op het LCD-scherm aan de achterkant. Op een spiegelreflexcamera werkt belichtingssimulatie wanneer je het scherm aan de achterzijde gebruikt in de Live View-modus, maar niet in de zoeker. Met een EVF kun je ook een compositie maken en scherpstellen in omstandigheden met weinig licht, waarbij het te donker is om met het blote oog iets te zien via een optische zoeker. Als je video-opnamen maakt, biedt de EVF in EOS R System-camera's dezelfde weergave voor hulp bij handmatige scherpstelling als de professionele Cinema EOS-camera's van Canon.

Natuurfotograaf Dani Connor, die de EOS R7 gebruikte om de bedreigde Iberische lynx te fotograferen, ontdekte dat werken met een elektronische zoeker haar fotografie volledig veranderde.

"Met de zoeker op een spiegelreflexcamera is het vaak gemakkelijker om een testfoto te maken en de foto op het scherm aan de achterkant te controleren voordat je beslist welke instellingen je wilt aanpassen", vertelt ze. "Maar met een systeemcamera is het erg handig om te zien welk effect een verandering in de instellingen heeft, zonder dat je hoeft weg te kijken van de zoeker.

"Als ik snel moet reageren bij het fotograferen van wilde dieren of als het licht voortdurend verandert, kan ik snel mijn ISO-waarde of sluitertijd aanpassen en kan ik meteen zien hoe mijn foto eruit zal zien."

"Het daadwerkelijke fotograferen met de twee systemen is niet radicaal anders wat betreft de uiteindelijke beeldkwaliteit, maar alles wat eromheen gebeurt, maakt echt het verschil", zegt Mike.

"Met de RF-vatting is een van de voordelen van de snelle communicatie tussen de lens en de camera bijvoorbeeld dat je optische problemen zoals diffractie en aberration in real-time in de camera kunt oplossen. Dankzij deze directe verwerking krijg je in zekere zin een betere beeldkwaliteit met de nieuwe camera's."

Daarnaast geldt dat systeemcamera's, zoals de EOS R7 met een continue opnamesnelheid van maximaal 15 fps met de mechanische sluiter en 30 fps met de elektronische sluiter met volledig automatische scherpstelling, in sommige situaties eerder consistent bruikbare beelden produceren dan de EOS 7D Mark II of de EOS 90D, die beide een maximale continue opnamesnelheid van 10 fps hebben.

EOS R System-systeemcamera's, zoals de EOS R5, EOS R6 Mark II, EOS R8, EOS R7 en EOS R10, maken gebruik van Canon's nieuwste Dual Pixel CMOS AF II-autofocussysteem, waarbij elke pixel in de sensor wordt gebruikt voor zowel het scherpstellen als het belichten, vergeleken met de specifieke, op punten gebaseerde scherpstelling met de fasedetectiesensor, die via de zoeker scherpstelt voor camera's zoals de EOS 7D Mark II en de EOS 90D.

Een van de grote voordelen van deze systeemcamera's is de mogelijkheid om overal in het frame een AF-punt te selecteren. "Dat is onmogelijk met een spiegelreflexcamera", legt Mike uit, "en het biedt ook mogelijkheden voor functies zoals het volgen van gezichten, ogen en dieren die in deze camera's te vinden zijn. Je kunt bijvoorbeeld het oog van een vliegende vogel oppikken en dat in het frame volgen, iets wat niet mogelijk is met een spiegelreflexcamera.

"Aan de andere kant hebben sommige professionele spiegelreflexcamera's een aparte chip voor scherpstellen. Het totale autofocussysteem mag dan misschien beperkt zijn in vergelijking met nieuwere systeemcamera's, maar met die speciale chip kunnen spiegelreflexcamera's in bepaalde situaties wel sneller zijn."

Sommige spiegelreflexcamera's, met name de EOS 90D en EOS-1D X Mark III, hebben naast een mechanische sluiter ook een elektronische sluiter, maar de meeste spiegelreflexcamera's hebben mechanische sluiters. Alle systeemcamera's van het EOS R System van Canon hebben daarentegen beide soorten sluiter.

Bij een elektronische sluiter wordt de mechanische sluiter vergrendeld in de geopende stand en wordt de beeldsensor in wezen elektronisch gelezen. Het grootste voordeel hiervan is dat het maken van opnamen volledig stil kan zijn. En niet alleen stiller, met de sluiter gedempt of onderdrukt, zoals het geval is wanneer je bij bepaalde camera's de optie S ('zachte' opnamen) selecteert, maar volledig geluidloos. Dit kan erg nuttig zijn wanneer je bijvoorbeeld schichtige dieren, slapende baby's of de rustige delen van een bruiloft fotografeert.*

Met elektronische sluiters kun je ook sneller continu fotograferen. "Met een mechanische sluiter", zegt Mike, "was de hoogst mogelijke snelheid in een Canon-spiegelreflexcamera 16 fps [frames per seconde] met de EOS-1D X Mark III, een hoogwaardige camera voor professionele fotografen. Met de elektronische sluiter van de EOS R10 is 23 fps mogelijk voor een fractie van de prijs, terwijl de EOS R7 kan fotograferen met 30 fps, wat overeenkomt met de snelheid van de EOS R3, ook een camera voor professionals, maar voor een derde van de prijs."

Het fenomeen 'rolling shutter' kan echter een probleem zijn wanneer je actie fotografeert met een elektronische sluiter. Snel snel bewegende objecten zoals een zwaaiende golfclub of een draaiende propeller kunnen namelijk bewegen in de tijd die nodig is om het hele frame te lezen, zodat ze vervormd worden weergegeven in de resulterende foto. Dit fenomeen is sterk verminderd in de nieuwste systeemcamera's, maar voor het maken van snelle actiefoto's wordt een mechanische sluiter aanbevolen.

Fotograferen met een elektronische sluiter bij bepaald kunstlicht, met name TL-licht, kan problemen opleveren als het licht niet synchroon loopt met de sluiter. Om vergelijkbare redenen kan het gebruik van de flitser in combinatie met een elektronische sluiter leiden tot ongelijkmatige belichting in het frame.

Vaak wordt gezegd dat spiegelreflexcamera's een langere accuduur hebben dan systeemcamera's, vooral omdat de elektronische zoeker van een systeemcamera stroom nodig heeft terwijl de optische zoeker van een spiegelreflexcamera zonder accu werkt. In de praktijk is de levensduur van de accu echter vooral afhankelijk van hoe je de camera gebruikt. Als je bijvoorbeeld een flitser gebruikt, verbruikt deze meer stroom op beide typen camera's, terwijl het LCD-scherm van een spiegelreflexcamera doorgaans meer stroom verbruikt dan het LCD-scherm van een systeemcamera. Een spiegelreflexcamera uit het middensegment, zoals de EOS 90D biedt 1200 opnamen of meer met de zoeker en 450 met het LCD-scherm, terwijl de EOS R6 Mark II-systeemcamera 450 foto's maakt met de elektronische zoeker of 760 met het LCD-scherm.

Het verschil is nog groter op professioneel niveau: als je bijvoorbeeld de zoeker van de EOS-1D X Mark III blijft gebruiken, kun je 2500 foto's maken voordat de accu leeg is, maar dit neemt af tot 600 foto's als je vertrouwt op Live View, vergeleken met de 620 foto's met de EOS R3-systeemcamera met zoeker en 860 met LCD. Als je dus liever het LCD-scherm op de achterkant gebruikt, kun je met systeemcamera's meer foto's maken met één keer opladen.

Zowel systeemcamera's als spiegelreflexcamera's hebben hun sterke en zwakke punten. Welk type camera voor jou het beste is, hangt grotendeels af van het soort fotografie dat je beoefent en de gewenste voordelen bij het gebruik van de camera/lens van je keuze.

Als je op zoek bent naar een lichte camera met een hoge framesnelheid voor reisfotografie, is een systeemcamera zoals de EOS R10 wellicht ideaal. Als je nieuwe generatie RF-lenzen wilt gebruiken, dan is de EOS R System-systeemcamera de beste keuze voor jou, met de bijbehorende voordelen zoals beeldcorrectie in de camera en AF-tracking, plus de mogelijkheid om je favoriete EF-lenzen te gebruiken dankzij de serie EF-EOS R-adapters.

Wil je graag in de zoeker een voorbeeld van je foto's bekijken waarop de opname-instellingen zijn toegepast, dan komt de elektronische zoeker van een systeemcamera goed van pas. Live View op het LCD-scherm aan de achterkant van een spiegelreflexcamera doet echter hetzelfde, terwijl de optische zoeker van een spiegelreflexcamera zelfs de extreem geringe vertraging van de snelste EVF's in systeemcamera's elimineert en de accu van deze camera langer meegaat.

Geavanceerde autofocusfuncties zoals scherpstellen op dieren en voertuigen zijn alleen beschikbaar op de nieuwste EOS R System-camera's, maar de speciale AF-chip in professionele spiegelreflexcamera's kan sneller zijn. EOS R System-camera's geven je de vrijheid om foto's te maken met een elektronische of mechanische sluiter, terwijl de meeste spiegelreflexcamera's alleen een mechanische sluiter hebben. Als volledig geruisloos fotograferen het belangrijkst voor je is en je geen snelle actie fotografeert waarbij rolling shutter een probleem kan worden, dan kun je profiteren van de mogelijkheid van een elektronische sluiter.

Van ergonomie tot autofocus, en van sluitertype tot sluitertijd: probeer de camera waarin je geïnteresseerd bent uit - als dat kan. Niets is beter dan de camera zelf vasthouden en voelen wat voor jou de beste keuze is.



*Er kunnen andere geluiden dan van de sluiter worden gegenereerd (diafragma, geluid van de focuslensaandrijving, elektronisch geluid enz.).