Digitale kunst: abstracte foto's met meervoudige belichting met de Canon EOS R5

De natuurfoto's van Valda Bailey omvatten alles van impressionistische scènes van bomen in bloei tot abstracte stillevens met zorgvuldige composities. Je zou het niet zeggen, maar Valda gebruikt geen verf of doeken om haar kunstwerken te maken. Ze zijn bijna volledig in de camera zelf gemaakt door meervoudige belichting en ICM (Intentional Camera Movement) van de Canon EOS R5 vakkundig te benutten.

Valda, die haar artistieke carrière begon als schilder, maakt nu vijftien jaar foto's. Eerst deed ze voornamelijk straatfotografie, maar dit veranderde in 2012 toen ze een foto met ICM van collegafotograaf Chris Friel zag. Ze realiseerde zich dat er een compleet nieuwe manier van foto's maken was die ze wilde ontdekken.

"Het was een soort aha-erlebnis, omdat de foto's die Chris maakte heel effen waren, zoals in schilderijen", herinnert ze zich. "Bij landschapsfotografie dacht ik vooral aan die typische kalenderfoto's van goudgele zonsondergangen en het lichten van de zee. Echt vakwerk, maar daar lag toch niet mijn interesse. Maar vanaf het moment dat ik de foto's van Chris zag, wist ik dat ik hier iets mee moest doen en er desnoods mijn eigen draai aan moest geven. Ik ben er zonder aarzelen mee aan de slag gegaan."

Sindsdien heeft Valda een indrukwekkend portfolio opgebouwd van foto's die ze heeft gemaakt met meervoudige belichting en de overvloeimodi op haar Canon-camera's. Haar foto's zijn tentoongesteld in galerieën door heel Europa en in de VS en ze heeft twee boeken gepubliceerd: Fragile (2016) en We May As Well Dance (2021). Daarnaast geeft ze samen met collegafotograaf Doug Chinnery regelmatig workshops over haar fototechnieken.

Natuur en landschappen zijn twee onderwerpen die we veel terugzien in Valda's werk, ondanks dat deze best moeilijk zijn vast te leggen met meervoudige belichting. "Ik ben graag buiten, maar de groene, bruine, grijze en troebele blauwe tinten lijken vaak allemaal nogal op elkaar, tenzij het licht echt spectaculair is", zegt ze.

Valda werkte jarenlang met een Canon EOS 5D Mark IV (zie laatste foto) en een Canon EOS 5DS R, maar nu gebruikt ze een Canon EOS R5. Als objectief gebruikt ze vooral de Canon EF 70-300mm f/4-5.6L IS USM. "Ik werk graag met dit objectief omdat het snel scherpstelt op voor mij interessante objecten", zegt ze. "Het onderwerp wordt op een fijne manier gecomprimeerd en teruggebracht tot f/45, wat van pas komt bij ICM. Bij een klein diafragma zoals f/45 wordt er zeer weinig licht doorgelaten. Als het licht niet te fel is, kan ik hierdoor de sluiter een seconde of iets langer openhouden en zo een wazig effect creëren. Daardoor heb ik ook geen ND-filter nodig. Ik hou er niet van om heel veel apparatuur met me mee te slepen, dus hoe minder ik nodig heb, hoe beter."

De Canon RF 70-200mm F4L IS USM is een andere fantastische optie om abstracte foto's met meervoudige belichting te maken.

Valda gebruikt ook een Canon TS-E 45mm f/2.8-objectief, voor meer controle over de vervaging in haar foto's, en een Canon EF 24-70mm f/2.8L USM-objectief (nu opgevolgd door de Canon EF 24-70mm f/2.8L II USM) wanneer ze een grotere beeldhoek wil gebruiken.

Ze bevestigt de objectieven op de EOS R5 met de Canon-vattingadapter EF-EOS R met drop-in filter, waarin ze een ND-filter plaatst als ze die bij zich heeft. Zo kan ze dus fotograferen met langere sluitertijden zonder dat dit leidt tot een overmaat aan witte tinten en hooglichten, wat daardoor ook van pas komt bij ICM.

De EOS R5 heeft verschillende voordelen. "De camera is lichter dan de EOS 5DS R, heeft een groter dynamisch bereik en een snellere processor, waardoor foto's direct worden gecombineerd op het LCD-scherm", vertelt Valda enthousiast.

Er zijn twee opties beschikbaar in het menu Meervoudige belichting van de Canon EOS R5. De regeling voor meervoudige belichting (Func/Ctrl), die Valda gebruikt, biedt toegang tot de overvloeimodi en stelt je in staat om stapsgewijs foto's met meervoudige belichting te maken terwijl je de resultaten bekijkt. Er is ook een modus voor continu-opnamen voor meervoudige belichting van bewegende onderwerpen. Op sommige objectieven is meervoudige belichting niet beschikbaar.

Er zijn vier overvloeimodi: additief, gemiddeld, helder en donker. Bij het maken van een reeks foto's benadrukt de modus Helder de lichtere tinten bij het combineren met andere foto's, terwijl de modus Donker de donkere tinten benadrukt. Deze modi kunnen sterke kleurblokken produceren en een foto abstracter maken. De modus Gemiddeld benadrukt geen specifieke tinten en produceert een zachter, impressionistischer resultaat.

Met deze drie modi creëert de camera automatisch een perfect belicht eindresultaat. De modus Additief is vergelijkbaar met de modus Gemiddeld, maar in deze modus wordt elke foto samengevoegd tot een reeks zonder de belichtingsaanpassing in de camera. Eventuele aanpassingen moeten handmatig worden gedaan.

Als je een reeks opnamen maakt met Func/Ctrl, kun je in elke modus het resultaat bekijken, een afbeelding verwijderen als je niet tevreden bent en de foto opnieuw maken. Je kunt maximaal negen foto's in een reeks maken. Als je meer foto's wilt combineren, kun je de voltooide reeks opslaan en deze als basisfoto gebruiken om hier vervolgens meer foto's aan toe te voegen.

Valda maakt verschillende foto's met meervoudige belichting als ze in het veld werkt, meestal zo'n dertig tot veertig. Pas als ze de resultaten op een computerscherm ziet, kan ze de beste foto's kiezen en bepalen hoeveel nabewerking er nodig is. Ze gebruikt zowel Adobe Photoshop als Adobe Lightroom*.

"Tegenwoordig gebruik ik vaker Lightroom omdat ze de maskeertools hebben aangepast. Ik kan nu beter kiezen welke specifieke tinten en kleuren ik wil bewerken", zegt Valda. "Op dit punt in het proces besteed ik de meeste tijd aan het bewerken van kleuren.

"Wat ik het leukst vind aan deze manier van fotograferen, is dat ik de kleuren kan kiezen die ik mooi vind. Ik ben niet afhankelijk van wat de natuur me voorschotelt. Ik moet wel de kleuren kunnen creëren die ik zoek en met de schuifregelaars voor kleuren in Lightroom kan ik mijn creativiteit echt de vrije loop laten."

Voor haar artistieke prints gebruikt Valda de professionele Canon imagePROGRAF PRO-4000-grootformaat-fotoprinter om foto's van maximaal 150 x 100 cm te maken. Momenteel print ze haar foto's op Hahnemühle FineArt Inkjet-papier van 500 g voor een tentoonstelling, waarna ze de foto's zelf afmaakt met was en vernis.

"Verschillende galerijen verkopen mijn werk, dus er is echt behoefte om prints te maken", zegt ze. "Mijn Canon-printer is erg betrouwbaar: de spuitmonden voor de inkt raken niet verstopt en zelfs als ik de printer een paar weken niet heb gebruikt, kan ik 'm gewoon opstarten en direct weer aan de slag.

"Fotografen besteden een groot deel van de tijd achter een camera of computer, dus dan is het heel belangrijk om een tastbaar eindresultaat te hebben. Ik vind het printen altijd erg spannend. Het is echt het laatste stukje van de puzzel."

*Adobe, Lightroom en Photoshop zijn gedeponeerde handelsmerken of handelsmerken van Adobe in de Verenigde Staten en/of andere landen.