Spelen met vuur: het leven in de schaduw van een actieve vulkaan

Canon Ambassador Ulla Lohmann is een fotograaf die bekend staat om het maken van spannende foto's, met name van actieve vulkanen. Ze is al van kinds af aan geobsedeerd door deze natuurfenomenen. Toen ze acht was, nam haar vader haar mee naar Pompeii en was ze verkocht. Toen ze 19 was, kon ze dankzij een wetenschappelijke wedstrijd een unieke wereldreis maken om actieve vulkanen van dichtbij te ervaren. "Ik heb mijn hele leven gewijd aan vulkanen", zegt ze.

Hoewel ze overduidelijk gefascineerd is door de vulkanen, hebben de 'vulkaanmensen' nog de meeste indruk op haar gemaakt. "Ik wil weten hoe vulkanen onze aarde veranderen, maar ook hoeveel mensen over de hele wereld in hun schaduw leven", legt ze uit. "Ik besefte wat deze mensen allemaal gemeen hebben: ontzagwekkende respect voor de natuur."

Ten tijde van dit gesprek was Ulla in Vanuatu in de Stille Oceaan, waar ze voor de Duitse televisie een documentaire filmde over mensen die naast actieve vulkanen wonen. Op de achtergrond zijn blaffende honden en het gerommel van vulkanen te horen: de archipel heeft er immers negen. "De eerste aflevering is opgenomen in Vanuatu en werd in november 2023 uitgezonden", zegt Ulla. "We zijn nu een hele serie aan het plannen, waarbij ik hopelijk dezelfde landen kan bezoeken die ik eerder voor mijn boek Volcano People mocht verkennen."

Er zijn overal vulkanen, van Griekenland tot Guatemala: de meeste worden gevormd langs de grenzen van tektonische platen wanneer die botsen of juist uit elkaar bewegen. Hoewel deze openingen in de aardkorst ruim 80% van het aardoppervlak hebben gevormd, is het niet alleen levensgevaarlijk om vulkanen te verkennen en te fotograferen, maar ook om ernaast te wonen. Voor zover bekend was de dodelijkste vulkaanuitbarsting in 1815 in Indonesië. Hierbij kwamen naar schatting zo'n 250.000 mensen om.

Ulla is het gewend om opnamen te maken in extreme omgevingen. Ze vindt het heel belangrijk dat haar Canon-apparatuur robuust is. Ze maakte vroeger opnamen met een Canon EOS 5D Mark IV, maar is nu overgestapt op het EOS R System. En ze heeft er geen moment spijt van gehad. Voor deze reis gebruikt ze haar Canon EOS R5, de compacte EOS R5 C, Canon's kleinste Cinema EOS-camera, en een EOS R3. "Ik neem alleen camera's mee die stof- en waterbestendig zijn, aangezien alleen die camera's bestand zijn tegen deze zware omstandigheden", legt ze uit. "Ik vind het vooral geweldig dat de camera's zoveel weersinvloeden kunnen weerstaan."

Ulla heeft ook een reeks RF-objectieven meegenomen: de Canon RF 15-35mm F2.8L IS USM, RF 24-70mm F2.8L IS USM, RF 24-105mm F4L IS USM en RF 70-200mm F2.8L IS USM – en een statief. "De RF-objectieven passen heel goed bij de camera's. Ze vormen een perfect team", zegt ze. "Ze werken ontzettend goed samen. Ze hebben me nooit in de steek gelaten. De scherpte, scherpstelling en snelheid zijn simpelweg ongelooflijk.

"Alles wat ik meeneem, is onmisbaar", voegt ze toe. "Ik moet alle apparatuur zelf de vulkaan op dragen, dus ik wil zo min mogelijk meenemen. Het is voor dit werk belangrijk om lichamelijk fit te zijn, en ik train hiervoor door te klimmen. Ik vertrouw op mijn lichaam én op mijn apparatuur."

Ulla en haar gezin logeerden bij dorpsbewoners die hen in hun huis verwelkomden; vooral haar vijfjarige zoontje Manuk, die ze al kennen sinds hij een baby was. "Ze zijn dol op hem", zegt ze. "Ze hebben ons zelfs lid laten worden van de stam met een traditionele haarceremonie."

De film volgt Ulla terwijl ze foto's maakt op de archipel. Haar schema tijdens de fotosessie was afgestemd op de routines van de lokale bevolking. Er is geen elektriciteit. De bewoners gebruiken het licht van zaklampen op zonne-energie. En er ook is geen stromend water. De dag begint om ongeveer 5:00 uur met het voeren van de varkens, hoewel de hanen al om 3:00 uur beginnen te kraaien als een soort wekker van Moeder Natuur. De lokale bevolking werkt 's ochtends in de velden. Alles wat geoogst kan worden, wordt meegenomen naar huis, waar de vrouwen het bereiden op vulkanische rotsen die worden verwarmd door vuur.

Ulla's werkwijze werd bepaald door de specificaties van de tv-zender (50 fps, geen 4K en geen Canon Log), maar ze was onder de indruk van de opnameduur van beide camera's. De EOS R5 heeft een tijdslimiet van 29 minuten per fragment, terwijl de interne ventilator van de EOS R5 C langdurige opnamen mogelijk maakt, ongeacht de gebruikte modus. "We konden zo lang opnemen als nodig was", legt ze uit.

De EOS R5 C is slechts 30 gram zwaarder dan de EOS R5, ondanks de toegevoegde ventilator. Hoewel de op video gerichte EOS R5 C qua uiterlijk veel wegheeft van de EOS R5, beschikt deze camera over extra tools voor filmmakers, waaronder waveform monitors, valse kleuren, de optie om een sluiterhoek te gebruiken in plaats van een sluitertijd en een AF-modus voor alleen gezichten. Deze lichtgewicht camera was "perfect voor dit soort fotosessie", zegt Ulla over de draagbare camera die compact genoeg was om niet intimiderend over te komen.

Een goede beeldstabilisatie is essentieel wanneer je opnamen vanuit de hand maakt, vooral wanneer je dicht bij actieve vulkanen komt. "Een statief zou je alleen maar vertragen. Zonder statief is het dus veiliger", zegt Ulla. "Ik denk dat een groot deel van de film, met uitzondering van sommige interviews, vanuit de hand is gefilmd." De 5-assige beeldstabilisatie van de Canon EOS R5 verschuift de sensor fysiek om beweging tegen te gaan. De elektronische IS van de EOS R5 C compenseert bewegingsonscherpte door het beeld digitaal te verschuiven om bewegingen tegen te gaan die door gyrosystemen in de camera worden gedetecteerd. Beide systemen werken naadloos samen met de optische IS in objectieven van Canon, maar wanneer je een RF-objectief gebruikt dat is uitgerust met IS, zie je aanzienlijke verbeteringen dankzij de snellere communicatie via de RF-vatting. "De beeldstabilisatie van de camera's is echt geweldig", voegt Ulla eraan toe.

De gemeenschappen die in de schaduw van vulkanen leven, houden hun ogen altijd open voor tekenen van een dreigende uitbarsting. Ze zijn zich bewust van hun natuurlijke omgeving en volgens Ulla kan de rest van de wereld daarvan leren. "Ze weten dat de vulkaan op elk moment hun levensonderhoud kan vernietigen", zegt ze. "Ze observeren de natuur beter dan wij. Wij kijken op onze telefoons voor de weersverwachting. We kijken niet meer naar de lucht."

Haar advies aan fotografen en filmmakers die soortgelijke onderwerpen willen verkennen, is dat ze zich moeten laten begeleiden door mensen. "Je moet luisteren", zegt ze. "Als je hart zegt dat je iets moet doen, dan is het meestal een heel goed verhaal.

"Het is belangrijk dat je uit je comfortzone stapt en je angsten overwint", voegt ze eraan toe. "Ik hoop dat mijn foto's anderen kunnen inspireren om dat te doen. Ik vind het leuk om nieuwe plekken te ontdekken en om plekken te bezoeken waar nog niemand is geweest. Dat intrigeert me. Ik gebruik mijn werk om mijn nieuwsgierigheid tevreden te stellen. Ik hou van een uitdaging. Hoe moeilijker het is, hoe beter ik erin word."