Essentiële tips en technieken voor macrofoto's

Close-upfoto's van diverse onderwerpen, zoals insecten, bloemen, etenswaren en voorwerpen in huis, kunnen verbazingwekkende details onthullen. Je denkt misschien dat je dure apparatuur nodig hebt en een echte professional moet zijn voor prachtige macrofoto's, maar met slechts een paar hints en tips kan iedereen de mooiste close-ups maken: zelfs met budgetvriendelijke camera's en lenzen. Lees de gids van Canon over macrofotografie voor al het advies dat je nodig hebt.

Om het eenvoudig te houden, hebben de meeste Canon-camera's voor beginners een opnamemodus voor Macro-opnamen die je kunt selecteren met het programmakeuzewiel of via het menusysteem. Met deze modus worden alle relevante instellingen voor close-upfotografie geoptimaliseerd. Volledige macrofotografie gaat nog een stap verder: hiervoor heb je meestal een lens nodig die een vergroting van 1,0x oplevert. Dit betekent dat kleine objecten op ware grootte op de beeldsensor van de camera worden gereproduceerd, waardoor de foto's op het scherm of als print extreem vergroot kunnen worden.

Deze gids voor macrofotografie bevat antwoorden op de meest gestelde vragen over macro- en close-upfotografie. Denk hierbij aan:

1. Het kiezen van je apparatuur: welke apparatuur je ook hebt, je kunt er geweldige close-upfoto's mee maken. Maar met een krachtige camera en een speciale macrolens kun je een stap verder gaan.
2. De instellingen beter begrijpen: automatische macromodi zijn ideaal voor casual close-ups, maar door over te schakelen op de modus Aperture priority (Av, Diafragmavoorkeuze) of Manual (M, Handmatig) kun je je creativiteit de vrije loop laten.
3. Blijf scherp: de betrouwbare automatische scherpstelsystemen van Canon zijn ideaal voor algemene foto's, maar voor de ultieme macrofoto's kun je functies gebruiken zoals focus peaking en bracketing.
4. Foto's bewerken: macrofoto's worden vaak nog beter door ze te bewerken, maar hier hoef je geen professional voor te zijn. Door je foto's alleen bij te snijden, breng je al meer details naar voren, terwijl je het eindproduct kunt verfijnen door de foto's te retoucheren.

Je hebt geen dure camera's en lenzen nodig om close-ups te maken. De beste camera voor macrofotografie is de camera die je bij de hand hebt. Veel modellen voor beginners hebben een opnamemodus voor macro-opnamen waarmee je tot op slechts 1 cm afstand kunt scherpstellen. De Canon PowerShot G7 X Mark III-compactcamera heeft een krachtigere Macro-modus, met als extra voordeel focus peaking voor nauwkeurig handmatig scherpstellen. Later meer hierover.

EOS-camera's met verwisselbare lenzen bieden meer flexibiliteit voor close-upfoto's, aangezien je hiermee voor elke situatie de ideale lens kunt gebruiken. Ze hebben ook variangle touchscreens waarmee je vanuit elke hoek foto's kunt maken, en ook opties voor focus bracketing en focus peaking.

De Canon EOS M50 Mark II-systeemcamera is een geweldige en betaalbare optie, vooral in combinatie met een EF-M 28mm f/3.5 Macro IS STM-lens. Dit zorgt voor een grotere maximale vergroting van 1,2x en is de eerste autofocuslens met een ingebouwde LED Macro Lite om het onderwerp te belichten.

Wat zijn de beste lenzen voor macrofotografie?

• Canon RF 100mm F2.8L MARCO IS USM
• Canon RF 85mm F2 MACRO IS STM
• Canon RF 35mm F1.8 MACRO IS STM
• Canon EF 100mm f/2.8L Macro IS USM
• Canon EF-S 35mm f/2.8 Macro IS STM
• Canon EF-M 28mm f/3.5 Macro IS STM

Voor liefhebbers die hun creatieve macrofotografie naar een hoger niveau willen tillen, zijn de speciale macrolenzen en Canon's assortiment full-frame camera's ideaal. De full-frame sensoren in de Canon EOS RP en EOS R6 behouden een ongelooflijke beeldkwaliteit bij weinig licht, zodat je zelfs bij hoge ISO-waarden heel helder zijn. Ze hebben beide ook een focus bracketing-modus die vooral handig is voor macrofotografie, waar later meer volgt. De Canon RF 35mm F1.8 MACRO IS STM en RF 85mm F2 MACRO IS STM zijn uitstekende partnerlenzen. Deze bieden een maximale vergroting van 0,5x en worden geleverd met hybride Image Stabilizers om uit de hand foto's zonder ruis te maken.

Dit geldt ook voor de professionele Canon EF 100mm f/2.8L Macro IS USM voor spiegelreflexcamera's. De hoogwaardige Canon RF 100mm F2.8L MACRO IS USM biedt een enorme vergroting van 1,4x.

De Macro-opnamemodus van veel Canon-camera's werkt goed, maar voor creatievere close-upfoto's met camera's voor fotografieliefhebbers kun je het best zelf alle touwtjes in handen hebben. Het gebruik van semi-automatische en handmatige modi kan goed uitpakken.

Een bijzondere uitdaging is dat de scherptediepte (de afstand tussen het dichtstbijzijnde en het verste punt in een scène die scherp worden weergegeven) zeer klein wordt in close-upfotografie en piepklein bij volwaardige macrofotografie. Als je de scherptediepte wilt maximaliseren, kun je overstappen op de opnamemodus Av (Aperture priority, Diafragmavoorkeuze) en een klein diafragma van ongeveer f/16 tot f/22 instellen. Tenzij de belichting al erg helder is, kan het nodig zijn om langere sluitertijden te gebruiken voor een correcte belichting. Dat is over het algemeen geen probleem als je een statief gebruikt voor macrofotografie, close-ups van eten en andere stillevens, maar doffe belichting kan leiden tot saaie foto's. Voor foto's binnenshuis kun je licht toevoegen met een tafellamp of daglicht gebruiken dat via een raam naar binnen valt. Fotografische LED-lampen zijn ook een goede optie, net als de LED Macro Lites in sommige Canon-lenzen, zoals hierboven vermeld.

Bij macrofotografie van insecten is een korte sluitertijd nodig om de beweging te bevriezen. Dit geldt ook voor andere levende onderwerpen, bijvoorbeeld bij oogmacrofotografie. Een manier om dit te bereiken bij gebruik van een kleiner diafragma, is door de ISO in je camera te verhogen. Een hogere ISO-waarde kan echter leiden tot verlies van fijne details en een toename van beeldruis. Hierbij spelen de prestaties bij weinig ruis van full-frame camera's zoals de EOS RP of EOS R6 een grote rol.

Een meer geavanceerde oplossing is het gebruik van een flitser of Speedlite. Doordat de flitser maar heel kort wordt ingezet, zorgt hij niet alleen voor extra belichting, maar bevriest hij ook de actie. De Canon Macro Ring Lite MR-14EX II is compatibel met de meeste Canon-macrolenzen voor ultieme close-ups en zorgt voor een schaduwloos lichteffect bij macrofotografie.

Scherpstellen kan lastig zijn bij close-ups en vereist extreme nauwkeurigheid vanwege de doorgaans kleine scherptediepte. De Canon Photo Companion-app bevat een handig hulpmiddel waarmee de dichtstbijzijnde en verste focuspunten, scherptediepte en de hyperbrandpuntsafstand worden berekend aan de hand van je camera en instellingen.

Voor foto's van stillevens, zoals macro-foodfotografie, kun je de camera het beste op een statief of een andere steun bevestigen, zodat deze op zijn plaats blijft en er geen beweging of onscherpte is. Gebruik voor stillevens de zelfontspanner van 2 seconden van de camera of een afstandsbediening, zodat je de camera niet hoeft aan te raken wanneer je de foto maakt.

Zelfs bij gebruik van een statief kunnen er trillingen ontstaan wanneer je de camera aanraakt net voordat de foto wordt gemaakt, en bij spiegelreflexcamera's door de reflexspiegel die omhoog klapt. Een goede combinatie van instellingen in de meeste Canon-spiegelreflexcamera's is de zelfontspanner van twee seconden samen met de modus Spiegel opklappen. De spiegel klapt vervolgens twee seconden voor het maken van de foto al omhoog, waardoor de trillingen op tijd zijn afgenomen. De Canon Camera Connect-app is in deze situaties ook heel handig, omdat je je camera daarmee vanaf je telefoon kunt bedienen.

Als de camera stevig op zijn plaats staat, kan automatische scherpstelling van pas komen bij gebruik van enkelvoudige AF. Breng het focuspunt nauwkeurig op een lijn met het deel van het onderwerp dat je graag het scherpst wilt hebben. Handmatig scherpstellen kan voor nog betere resultaten zorgen, zoals je kunt zien in de bovenstaande video. Canon's recente EOS M en alle EOS R System-systeemcamera's hebben een optie voor focus peaking (je lens moet dan in de MF-modus staan). Als je deze optie inschakelt, worden gebieden binnen het beeldframe in de zoeker of op het scherm aan de achterkant aangegeven wanneer erop wordt scherpgesteld, zodat je je opname nauwkeurig kunt instellen. Je kunt ook een vergrote voorvertoning van het gewenste deel gebruiken voor optimale handmatige scherpstelling. Je kunt deze techniek ook toepassen op het scherm aan de achterkant van Canon-spiegelreflexcamera's door over te schakelen op de Live View-modus.

Zelfs met de nauwkeurigste scherpstelling en een klein diafragma zie je soms dat de foto niet zo scherp is als je zou willen. Ook dit komt door de zeer geringe scherptediepte bij het maken van close-ups. Sommige Canon-camera's, waaronder de Canon EOS RP en de EOS R6, beschikken over een Focus Bracketing-modus. Die modus is ideaal voor macrofoto's, omdat er een serie foto's wordt gemaakt terwijl er automatisch een reeks scherpstelafstanden tussen elk frame wordt gebruikt. Deze reeks kan vervolgens tijdens de nabewerking worden samengevoegd tot één foto, wat resulteert in een breder brandpuntsvlak.

Het overgrote deel van close-up- en macrofoto's heeft veel baat bij een beetje bewerking. Raak niet in paniek als je vanwege de minimale scherpstelafstand van je lens niet zo dicht bij een onderwerp kunt komen als je wilt. Door je foto's tijdens de bewerkingsfase creatief uit te snijden, kun je de ongewenste elementen verwijderen en alleen het gewenste deel behouden.

Niets is ooit helemaal perfect. Wanneer je macro- of close-upfoto's maakt, benadrukken de fijne details van de opname ook alle stofdeeltjes, oneffenheden en andere onvolkomenheden. Een hulpmiddel voor het retoucheren van oneffenheden en het klonen van pixels in beeldbewerkingssoftware kan deze onvolkomenheden maskeren door de helderheid, kleur en structuurgegevens van omringende pixels na te bootsen.

De nieuwste versies van Canon's Digital Photo Professional (DPP) bevatten ook een hulpprogramma voor dieptecompositie. Dit hulpprogramma automatiseert het converteren van een batch foto's die zijn gemaakt met de modus Focus Bracketing van EOS R System-camera's en voegt deze samen tot één opname. Dit is ideaal voor het vergroten van de effectieve scherptediepte bij close-ups en macrofoto's.


Hopelijk hebben deze tips en technieken laten zien hoe macrofotografie werkt en ben je geïnspireerd om naar buiten te gaan en je eigen close-ups te maken.



Geschreven door Matthew Richards