1. Canon
  2. Laat je inspireren
  3. Tips en technieken

  4. Bokeh photography tips

BASISBEGINSELEN FOTOGRAFIE

Tips voor fotografie met bokeh: een handleiding voor beginnende fotografen

Er gaat niets boven echt bokeh! Volg deze tips & tricks om een prachtige onscherpe achtergrond te creëren, met onze topaanbevelingen voor lenzen, instellingen en technieken om te proberen.
Canon Camera
De term bokeh is een Japans woord dat 'onscherpte' betekent en dat wordt gebruikt om de onscherpe gebieden van een foto te beschrijven. Het woord Bokeh wordt langgerekt uitgesproken zodat het rijmt op oké, hoewel in het Japans de tweede lettergreep een korte e is, als in ‘het’. Bokeh is het meest zichtbaar in foto's met veel kleine heldere hooglichten, zoals straatlantaarns in de nacht. Maar het gaat niet alleen om eruit springende cirkelvormige hooglichten, bokeh verwijst ook naar de kwaliteit van eventuele wazige delen van een beeld.

Opnamen maken van deze onscherpe gebieden is één van de meest aantrekkelijke effecten om in fotografie te gebruiken. Hierdoor kunnen we afleidende rommelige elementen wegwerken, wordt de aandacht op de belangrijke delen van het beeld gevestigd en worden overbodige details omgezet in prachtige romige kleuren en tinten.
Een lachend jongetje met blonde haren, in een wit overhemd met korte mouwen, een geelbruin vest en een strikje dat in het bos is gefotografeerd.

Alleen het vervagen van de achtergrond is niet genoeg. Je moet een achtergrond kiezen die er interessant uitziet en er het liefst nog uitspringt, nadat deze is vervaagt. Gevlekte hooglichten zorgen doorgaans voor een aantrekkelijk bokeh, zoals de zon die door de bladeren schijnt. Gefotografeerd met een Canon EOS R6 en een Canon RF 50mm F1.8 STM-lens, ingesteld op 1/500 sec, f/1.8 en ISO 100.

Een taart op een tafel, met rozen en een taartversiering in de vorm van een zwaan. Onscherpe feestverlichting verlicht de achtergrond.

Bij vervaging veranderen lichtpuntjes zoals feestverlichting in een mooi cirkelvormig bokeh. Gefotografeerd met een Canon EOS R6 en een Canon RF 50mm F1.8 STM-lens, ingesteld op 1/10 sec, f/1.8 en ISO 100.

Om deze redenen is bokeh reeds lange tijd een van de meest effectieve visuele trucs in het arsenaal van de fotograaf. Tegenwoordig kunnen smartphones met twee lenzen bokeh nabootsen, maar alleen met behulp van software. De minuscule lenzen en sensoren in smartphones maken het onmogelijk om de geringe scherptediepte te bereiken die je nodig hebt voor natuurlijk bokeh. Het is een optisch effect dat alleen kan ontstaan met de lenzen en sensoren van grotere camera's en er gaat niets boven de uitstraling van het echte werk. Fotografen dachten voorheen dat je een spiegelreflexcamera nodig had om een goede achtergrondvervaging te bereiken, maar een systeemcamera zoals de Canon EOS R6 die hier wordt gebruikt, is ideaal en instapmodellen zoals de Canon M50 of de EOS M6 Mark II systeemcamera's zullen net zo effectief zijn. De lens is een belangrijker element dan de camera.

Hier bekijken we enkele van de belangrijkste technieken, camera-vaardigheden en vereisten wat betreft uitrusting, die nodig zijn om aantrekkelijk bokeh vast te leggen en zo je foto's nog opvallender te maken. Er komt meer bij kijken dan alleen het vervagen van de achtergrond. Het gaat namelijk ook om het vastleggen van aantrekkelijke hooglichten, het vinden van het juiste licht of het kadreren van details die er geweldig uitzien als de foto's onscherp zijn.

De beste lenzen voor bokeh

Een Canon EOS R6-camera en een Canon RF 50mm F1.8 IS STM-lens.

Een lens met een maximaal diafragma als de Canon RF 50mm F1.8 STM kan achtergrond in een prachtig bokeh veranderen. Merk ook op hoe de blaadjes die in de lens op deze foto zichtbaar zijn, een afgeronde opening produceren. Dit bepaalt voor een groot deel de vorm van het bokeh.

Om aantrekkelijk bokeh vast te leggen, heb je een 'snelle' lens nodig. Dit betekent een lens met een groot maximaal diafragma, idealiter f/2.8 of groter (lager f-getal). Dit is een van de belangrijkste redenen om een snelle prime lens (vaste brandpuntsafstand) op te nemen in je uitrusting, ook al wordt de brandpuntsafstand gedekt door de standaard zoomlens in je uitrusting. Met een prime lens met een groot maximaal diafragma zoals de hier gebruikte Canon RF 50mm F1.8 STM-lens kun je achtergronden met gemak onscherp maken en details in prachtige lichtpunten laten vervagen. Met een standaardlens met een maximaal diafragma van f/4-5.6 of meer kun je de achtergrond weliswaar vervagen, maar de kwaliteit van het bokeh zal niet hetzelfde zijn. Vanzelfsprekend betekent een groot maximaal diafragma dat de lens meer licht binnenlaat. Dit is ook handig bij weinig licht, wanneer je echt creatief kunt worden met bokeh.

Er is nog een andere factor waarmee je rekening moet houden, hoewel die minder essentieel is. Lenzen leggen op verschillende manieren vervaging vast en sommige lenzen zorgen voor een aangenamer bokeh dan andere. Over het algemeen resulteert een lens met meer diafragma lamellen in een aantrekkelijker cirkelvormig bokeh, omdat elk lichtpunt de vorm van het diafragma weerspiegelt. Dit is minder belangrijk als je fotografeert met de lens helemaal open - dat wil zeggen, met het maximale diafragma (laagste f-getal) dat de lens ondersteunt, als de opening toch al cirkelvormig zal zijn - maar dat zal niet altijd het geval zijn. Je kunt het aantal lamellen van je lens vinden in de meegeleverde handleiding, of je kunt het opzoeken in de specificaties van je lens op dewebsite van Canon. Zeven lamellen is geweldig voor een aantrekkelijk bokeh, maar negen is nog beter.

Stel het beste diafragma in voor fotografie met bokeh

Een jongeman met een geelbruin vest en strikje, die voor een onscherpe muur met een klimop staat en een doosje met een ring vasthoudt.

Laten we eens kijken naar het verschil tussen een opname met een diafragma van f/1.8 en f/8. Bij een grotere opening van f/1.8 vervaagt de achtergrond. Gefotografeerd met een Canon EOS R6 en een Canon RF 50mm F1.8 STM-lens, ingesteld op 1/200 sec, f/1.8 en ISO 100.

Een jongeman met een geelbruin vest en strikje, die voor een onscherpe muur met een klimop staat en een doosje met een ring vasthoudt.

Als je daarentegen met f/8 fotografeert, is de achtergrond veel gedetailleerder en leidt deze nogal af van het onderwerp. Gefotografeerd met een Canon EOS R6 en een Canon RF 50mm F1.8 STM-lens, ingesteld op 1/200 sec, f/8 en ISO 1250.

Welk diafragma je kiest, heeft een grote invloed op de uitstraling van het bokeh in je foto's. Hoe groter het diafragma (dat wil zeggen, hoe lager het f-getal), hoe geringer de scherptediepte, wat weer betekent dat de achtergrond vervaagt. Probeer dus te fotograferen in de diafragmavoorkeuze (Av)-modus of in de handmatige modus en kies een groot diafragma (laag f-getal).

De beste camera-instellingen voor bokeh

Het LCD-scherm van de Canon EOS R6 toont de instellingen in de diafragmavoorkeuze (Av)-modus.

In de diafragmavoorkeuze (Av)-modus kun je een groot diafragma instellen voor een geringe scherptediepte, wat we nodig hebben voor een achtergrond met een sterk bokeh.

Een lachende jongen met een beige vest en een strikje dat tussen de bomen in het bos loopt.

Bij het maken van opnamen met een volledig geopend diafragma op f/1.8 is de scherptediepte zeer gering. De scherpstelling moet dus perfect zijn. Een camera zoals de EOS R6 helpt hier echt bij, omdat zijn AF-oogdetectie automatisch het dichtstbijzijnde oog kan detecteren en erop kan vergrendelen. Gefotografeerd met een Canon EOS R6 en een Canon RF 50mm F1.8 STM-lens, ingesteld op 1/500 sec, f/1.8 en ISO 320.

In de diafragmavoorkeuze (Av)-modus moet je ook de ISO-waarde instellen. Probeer 100 om te beginnen en kijk of de sluitertijd snel genoeg voor je is. Als alternatief kun je in de handmatige modus (M) met Auto ISO zowel het diafragma als de sluitertijd instellen en dan de camera de juiste ISO-waarde laten bepalen. Belangrijk is dat je een groot diafragma en een sluitertijd kiest die snel genoeg is om ervoor te zorgen dat de scherpgestelde gebieden van de foto scherp zijn als je vanuit de hand fotografeert (probeer iets van ongeveer 1/200 sec.).

Pas je afstand aan voor een beter bokeh

Een vaas met roze bloemen voor een onscherpe bakstenen muur.

Het onderwerp bevindt zich vrij dicht bij de achtergrond en je kunt de vormen van de bakstenen nog steeds zien, ook al is de achtergrond onscherp. Gefotografeerd met een Canon EOS R6 en een Canon RF 50mm F1.8 STM-lens, ingesteld op 1/200 sec, f/1.8 en ISO 100.

Een vaas met roze bloemen met een zeer onscherpe achtergrond, nauwelijks te onderscheiden als bakstenen muur.

Door de afstand tussen het onderwerp en de achtergrond te vergroten, wordt de achtergrond nog onscherper. Gefotografeerd met een Canon EOS R6 en een Canon RF 50mm F1.8 STM-lens, ingesteld op 1/200 sec, f/1.8 en ISO 100.

Vergroot de afstand tussen je onderwerp en de achtergrond, zodat de achtergrond nog waziger wordt, Een andere factor is de afstand tussen het onderwerp en je camera. Hoe dichter je lens bij het onderwerp is, hoe geringer de scherptediepte. Dit betekent dat de achtergrondgebieden sneller onscherp worden. Let op hoe in onze bloemenfoto's de voorste bloemen scherp zijn, terwijl de achterste bloemen al onscherp zijn. Dus om meer van het beeld te vervagen, breng je het onderwerp dichter bij je camera en verder weg van de achtergrond.

Stel de beste brandpuntsafstand voor bokeh in

Een tuinornament in de vorm van een hart, gemaakt van glazen kralen, voor een herfstige haag.

Kijk hier naar het verschil tussen het fotograferen bij beide uiteinden van het zoombereik van een 24-105mm zoomlens. Aan het einde van het zoombereik (32mm in dit geval) is meer van de achtergrond scherpgesteld, zodat de scène er rommelig uitziet. Gefotografeerd met een Canon EOS R6 en een Canon RF 24-105mm F4-7.1 IS STM-lens, ingesteld op 32mm, 1/200 sec, f/6.3 en ISO200.

Een tuinornament in de vorm van een hart, gemaakt van glazen kralen, met een onscherpe achtergrond.

Als je een stap terug doet en inzoomt met het andere uiteinde van het brandpuntbereik van de lens (105mm), wordt het perspectief gecomprimeerd, waardoor de achtergrondvervaging wordt overdreven. Gefotografeerd met een Canon EOS R6 en een Canon RF 24-105mm F4-7.1 IS STM-lens, ingesteld op 105mm, 1/200 sec, f/7.1 en ISO 3200.

Een langere brandpuntsafstand kan resulteren in een sterkere achtergrondvervaging. Dit komt omdat de beeldhoek scherper wordt, dus in feite wordt een kleiner deel van de achtergrond in het kader opgenomen. Dit is de reden waarom telezooms heel geschikt zijn om een onderwerp te isoleren en de achtergrond te vervagen zonder details te behouden. Dus als je de vervaging sterker wilt maken en het bokeh wilt verbeteren, doe dan een paar stappen terug en zoom in (of verander de lenzen) naar een langere brandpuntsafstand.

Bokeh in de voorgrond creëren

Een jongeman in een beige vest, die naast een met een klimop bedekte muur staat, houdt een doosje met een ring open.

Door hier dicht bij de klimop te fotograferen kunnen we onscherpe blaadjes links van het kader vastleggen en wordt het gevoel van diepte versterkt. Gefotografeerd met een Canon EOS R6 en een Canon RF 50mm F1.8 STM-lens, ingesteld op 1/160 sec, f/1.8 en ISO 100.

Een jongeman in een beige vest en helderblauwe laarzen die door een open plek in het bos loopt.

Met zo'n lage camerahoek kunnen we niet alleen de grond voor het onderwerp vervagen, maar ook de achtergrond verder ‘wegduwen’ voor een sterker achtergrond-bokeh. Gefotografeerd met een Canon EOS R6 en een Canon RF 50mm F1.8 STM-lens, ingesteld op 1/500 sec, f/1.8 en ISO 100.

We zien bokeh in de eerste plaats als een achtergrondverfraaiing, maar het kan ook goed ingezet worden voor de voorgrond van het kader. Door te kiezen voor een compositie waarbij details op de voorgrond vervagen, kun je het oog van de kijker naar je scherpe onderwerp leiden. Dit kan betekenen dat je de camera dicht bij flora of laag bij de grond brengt om de onscherpe voorgrond goed in beeld te krijgen. Zachte details als deze dragen bij aan het gevoel van diepte in een scène en zijn een geweldige manier om gedurfde, onscherpe kleuren in je compositie te brengen.

Bokeh in een video creëren

Twinkling Christmas tree lights in the foreground and a car's rear lights in the background are all out of focus.
Diepte is ook bij videocompositie essentieel omdat het de kijker helpt om zich te oriënteren rondom de scène. Het opnemen van onscherpe details in de voor- en achtergrond van een scène is een geweldige manier om het gevoel van diepte te versterken en de aandacht op het beeld te vestigen. Bovendien zien bokeh-hooglichten er in video net zo mooi uit als in foto's, met als extra bonus dat ze ook nog kunnen bewegen. Autokoplampen, feestverlichting en andere heldere lichtpunten zien er bijzonder mooi uit als ze vervagen tot fonkelende bokeh-punten die eruit springen.

Uitgesproken bokeh-hooglichten toevoegen

Een man die een rode gestreepte kat fotografeert door kerstverlichting.

Je kunt deze eenvoudige techniek ook toepassen met gekleurde lampjes of zelfs met kerstversieringen.

Een portret van een kat met onscherpe gekleurde lichtjes op de achtergrond.

Probeer ook eens feestverlichting in de achtergrond van je foto's op te nemen voor prachtige bokeh-hooglichten.

Een van de meest uitgesproken manieren om bokeh te gebruiken in je foto's is om kleine, heldere lichtpunten op te nemen tegen een anders donkere achtergrond of bij weinig licht. Het is een betoverend effect dat zich in allerlei omstandigheden kan voordoen zoals bij de zon die door bomen schijnt, in een drukke straat als het donker is, bij een kleurrijke kermisattractie of bij kaarsen op een taart. Een feestverlichtingsset leent zich uitstekend om dit effect zelf eens uit te proberen. Plaats de set op de achtergrond van je opname, op de voorgrond of op beide tegelijk. Als ze onscherp zijn, veranderen de lichtjes in aantrekkelijke bokeh-cirkels.

Aangepaste bokeh-vormen maken

A blurred image with out-of-focus highlights in the shape of five-pointed stars rather than circles.
Als je opnamen maakt met de lens helemaal open (bij het maximale diafragma), moet je ronde bokeh in je foto's krijgen, omdat de opening rond is. Anders wordt de vorm van de bokeh bepaald door het aantal diafragma lamellen in de lens. In het algemeen geldt hoe meer lamellen, hoe ronder het diafragma blijft bij het openen en dus hoe ronder het bokeh. In de praktijk betekent dit meestal dat bokeh-hooglichten cirkelvormig of zeshoekig zijn. Als je wilt zien welke vorm je bokeh heeft, haal je gewoon je lens van de camera, houd hem tegen het licht en kijk erdoorheen.

Maar waarom zou je niet creatief zijn en de vorm van je bokeh veranderen? Je kunt dit doen door een sjabloon van een willekeurige vorm uit te knippen en deze aan de voorkant van je lens te bevestigen. In deze video verandert een gewone kaart het bokeh in een veelheid van kleurrijke sterren en sneeuwvlokken.

Probeer het nu: fotografeer een stilleven met bokeh

Een tafelblad met een spiegel omringd door folie, met aan de ene kant een lightbox en aan de andere kant een Canon EOS R6 die is opgezet om een gele roos te fotograferen.

Dit is een heel eenvoudige en effectieve manier om thuis met bokeh te experimenteren, met behulp van alle tips in dit artikel.

Een gele roos gefotografeerd op een spiegeloppervlak, met onscherpe hooglichten eromheen.

De verfrommelde folie reflecteert het licht van de lamp als verstrooide hooglichten, wat bij onscherpte resulteert in een mooi cirkelvormig bokeh. Gefotografeerd met een Canon EOS R6 en een Canon RF 50mm F1.8 STM-lens, ingesteld op 1/640 sec, f/1.8 en ISO 100.

We hebben gezien dat onscherpe lichtpunten een aantrekkelijk bokeh creëren als je met de juiste instellingen fotografeert. Hier is een eenvoudige opstelling die je thuis kunt proberen om een stilleven boordevol bokeh te maken. Plaats een object op een spiegeloppervlak en plaats dan een verfrommeld vel folie op de achtergrond (niet te verfrommeld, slechts een paar kreukels moeten volstaan zodat het licht wordt verspreid in plaats van alleen maar gereflecteerd). Laat een lamp voor huishoudelijk gebruik op de folie schijnen en gebruik een tweede licht om het onderwerp te verlichten (wij gebruikten een LED-paneel, maar een eenvoudige lamp werkt ook). Plaats je camera dicht bij het onderwerp, zet hem in de diafragmavoorkeuze (Av)-modus, gebruik een groot diafragma (idealiter rond f/1.8) en fotografeer vanuit een lage hoek om het prachtige onscherpe bokeh vast te leggen.

Geschreven door James Paterson

Tips voor het vastleggen van bokeh

  • Gebruik een snelle lens (f/2.8 of lager) met meer diafragmalamellen.
  • Maak opnamen met een volledig open diafragma
  • Maak opnamen in de diafragmavoorkeuze (Av)-modus
  • Vergroot je afstand voor een beter bokeh.
  • Langere brandpuntsafstanden zorgen voor een sterkere vervaging.
  • Wees creatief bij een voorgrond met bokeh.
  • Onthoud dat bokeh ook bij video mogelijk is.
  • Kleine heldere lichtjes tegen een donkere achtergrond zorgen voor een uitgesproken bokeh.
  • Creëer aangepaste bokeh-vormen door je eigen sjablonen te knippen.

Gerelateerde producten

Gerelateerde artikelen

  • Long exposure photography

    SLUITERTIJDEN BIJ FOTOGRAFIE

    Fotograferen met een lange sluitertijd

    Leer hoe je een lange sluitertijd kunt gebruiken om de vloeiende beweging van water of lichtsporen vast te leggen.

  • Een portret van fotografe en dichteres Amaal Said met haar ogen gesloten, gehuld in een soepel vallende hoofddoek die breed over haar schouders is gedrapeerd.

    ZELFPORTRETFOTOGRAFIE

    Perfecte zelfportretten

    Ontdek hoe je een gewone selfie in een prachtig zelfportret verandert.

  • Get creative in your garden: three techniques to master

    TUINFOTOGRAFIE

    Laat je creativiteit de vrije loop in je tuin: drie technieken om te leren

    Leuke projecten om thuis te proberen, van tekenen met licht tot het vastleggen van de sterren.

  • Een Speedlite op een statief met een kartonnen doos ervoor gemonteerd, die zacht licht werpt op een jongen.

    PROJECTEN

    Drie DIY-fotoaccessoires

    Maak je eigen softbox, spotlight voor gericht licht en beanbag voor een stabiele camera.