Het Tam Tam-basketbalteam op film vereeuwigen met de
EOS C300 Mark II

"Basketbal is een grote zegen voor mij. Het voelt alsof ik was voorbestemd om het spelen", zegt de 19-jarige King, die zich helemaal thuisvoelt op het basketbalveld van Castel Volturno, een plaats aan de Italiaanse kust.

Maar als kind van immigranten was sporten helemaal geen vanzelfsprekendheid, als gevolg van de Italiaanse wetgeving. In Italië geboren kinderen van immigranten zijn namelijk niet automatisch staatsburgers. Zonder paspoort en identiteitsbewijs worden ze volgens de wet beschouwd als buitenlanders en kan ze deelname aan sport in competitieverband worden ontzegd.

In Kings woonplaats Castel Volturno, ten noorden van Napels, wonen tienduizenden migrantenfamilies uit West-Afrikaanse landen, zoals Nigeria en Ghana. Velen leven hier in de marge van de Italiaanse maatschappij, zonder papieren en in armoede. Criminaliteit tiert welig en de maffia is de baas op straat.

"Afrikaans-Italiaanse minderjarigen die hier zijn geboren, moeten worden erkend als Italiaans staatsburgers, maar dat gebeurt niet", zegt Francesca. "Er is jaren gestreden om een uitzondering te maken voor deze jonge atleten om te mogen meedoen in competitieverband. Uit de film blijkt dat de strijd nog niet voorbij is."

De film werd gemaakt met twee Canon EOS C300 Mark II-body's (nu opgevolgd door de Canon EOS C300 Mark III) en Canon-zoomobjectieven, waaronder de Canon EF 70-200mm f/2.8L IS II USM en Canon EF 16-35mm f/2.8L II USM. Het team probeerde de balans te vinden tussen snelle sportieve actie en emotionele interviews die het verhaal van hoop van het Tam Tam-team vertellen.

Francesca las een aantal jaar geleden in Italiaanse kranten voor het eerst over het Tam Tam-team en hun verhaal sprak tot haar verbeelding. "Ik ben gefascineerd door verhalen van gewone mensen die iets buitengewoons doen en zo een verandering van de burgerrechten bewerkstelligen", zegt ze. "Dit verhaal is poëtisch, internationaal en hun stemmen zijn echt krachtig."

Dus toen vriend en collega-regisseur Ayed Nabaa haar voorstelde om een documentaire over het team te maken, twijfelde ze geen moment. In de loop van het project nam Mohamed Kenawi de rol van regisseur over en toen het tijd was om te filmen in de zomer van 2021 was Francesca, die normaal achter de camera staat, zeven maanden zwanger. Salama Abdo nam haar plaats in als DoP en Francesca ging zich bezighouden met de creatieve ontwikkeling en productie.

In Tam Tam Basket worden vier tieners op en naast het veld gevolgd, samen met hun coach Massimo Antonelli. Zijn strijd voor sociale inclusie en het bieden van kansen aan degenen die ze niet vaak krijgen, hebben hem het volledige respect van zijn team opgeleverd. "De band tussen de coach en de spelers is echt heel sterk", zegt Francesca. "De tieners vertrouwen hem en zien hem als een soort tweede vader.

"Het was niet eenvoudig om het vertrouwen van de tieners te winnen, maar dankzij de coach konden we uiteindelijk ook met hen een band opbouwen", zegt ze. "Hun waardering voor de uiteindelijke film was ontzettend mooi om te zien. Als mensen zichzelf herkennen in wat ze zien, betekent dit dat we het verhaal hebben verteld dat we wilden vertellen. Menselijkheid, ethiek en journalistiek komen dan samen."

Het team filmde in de run-and-gun-stijl om de razendsnelle sportactie vast te leggen, plus snelle interviews en momenten van reflectie. "Het gebruik van Canon-apparatuur had vele voordelen, vooral qua gebruiksgemak", zegt Francesca. "We hadden de vrijheid om ons snel te verplaatsen met de camera's, zonder de scherptediepte of het licht te hoeven aanpassen. En dat scheelt een hoop tijd. We konden heel snel werken."

De ergonomie maakt een enorm verschil, voegt DoP Salama toe. "Deze camera is licht en eenvoudig te gebruiken, zowel vanuit de hand als met een schouderstatief. De handgrepen aan de bovenkant en zijkant geven je veel mogelijkheden, net als het flexibele scherm. Je kunt er in alle hoeken mee filmen: van onderen, van de zijkant, tussen je benen of van boven. We hebben de EOS C300 Mark II vanuit de hand en op een statief gebruikt en we hebben ook een paar opnamen op een gimbal gemaakt."

Salama ging zelfs tot zijn heupen het water in met de camera boven zijn hoofd om te filmen hoe het Tam Tam-team samen aan het zwemmen was. "Ik was erg blij dat ik met de camera vanuit de hand kon filmen, zelfs terwijl ik tot mijn middel in het water stond", zegt hij.

"De openhartigheid in de interviews is bij uitstek het hoogtepunt van de film", zegt Francesca. "Karim is een erg verlegen jongen, maar op camera komt hij goed uit zijn woorden, bijna poëtisch. King praat over integratie en staatsburgerschap op zo'n eenvoudige en begrijpelijke manier. Ik stond versteld van zijn wijsheid en diepgang. Zij vertegenwoordigen de stem van miljoenen tieners over de hele wereld die in vergelijkbare omstandigheden leven."

De interviews werden opgenomen nabij de in verval geraakte gebouwen van Villaggio Coppola en rond het basketbalveldje van het team. Salama gebruikte hiervoor een gemotoriseerde slider. Hij schakelde tussen 50 fps en 25 fps en vertrouwde op Dual Pixel CMOS AF om zijn onderwerpen scherp te houden. "De autofocus van de EOS C300 Mark II is geweldig", zegt Francesca. "Je kunt je onderwerpen eenvoudig scherp houden met zoomobjectieven door het kleine vierkantje te gebruiken."

De crew maakte de film in het midden van de zomer en moest dus omgaan met de hoge temperaturen en het felle zonlicht. De crew kon snel reageren op veranderende lichtomstandigheden dankzij het grote gevoeligheidsbereik van maximaal ISO 102400 van de camera (net als op de nieuwere Canon EOS C300 Mark III) gecombineerd met de ingebouwde ND-filters, voor nog eens 10 stops belichtingsregeling (in uitbreidingsmodus). Zelfs de weerspiegeling van de zon op het water aan de kust vormde geen probleem.

Filmen met Canon Log 2 vergrootte ook het dynamische bereik van de camera tot wel 15 stops. "Met het dynamische bereik van de sensor konden we geweldige opnamen maken, van timelapses op het strand tot opnamen van silhouetten", zegt Francesca. "Tijdens de nabewerking bleek dat de beelden echt van topkwaliteit waren. Zo konden we de kleuren eenvoudig perfectioneren. De EOS C300 Mark II heeft alles wat een DoP nodig heeft." De EOS C300 Mark III gaat een stap verder met de beeldkwaliteit dankzij een innovatieve DGO-sensor die meer dan 16 stops dynamisch bereik biedt en ook werkt met Dual Pixel CMOS AF. Het nieuwste model heeft ook Canon Log 3 en opties voor groot dynamisch bereik voor Log-opnamen.

Francesca hoopt dat het publiek "persoonlijk geraakt" wordt door het verhaal van het Tam Tam-team. "Het is een symbolische, universele film over worstelingen en emancipatie, en een droom die werkelijkheid wordt."


Tam Tam Basket is bekroond als beste documentaire op het Integrazione Film Festival in het Italiaanse Bergamo en zal worden vertoond op het Festival of Migrant Film in de Sloveense hoofdstad Ljubljana. Eind 2022 wordt de film uitgezonden op Al Jazeera, gevolgd door een wereldwijde release online.