ONDERWIJS

Een fotoportfolio maken: een stapsgewijze handleiding

Digitaal of geprint? Persoonlijk of commercieel? Je moet over veel dingen nadenken wanneer je je eerste professionele fotografieportfolio maakt. Canon Ambassador Daniel Etter en fotografiestudent Sarah Köster geven hier hun tips.
Sarah Köster zit aan een wit bureau met een hand op een laptop terwijl ze in haar andere hand een A4-print van een zwart-witportret vasthoudt.

Fotografiestudent Sarah Köster vindt het belangrijk om de foto's die ze toevoegt aan haar portfolio van context te voorzien. "Je kunt woorden gebruiken om de vaardigheden en ervaringen die bij een foto horen te beschrijven. Zo kun je bijvoorbeeld aangeven of de foto is gemaakt voor een persoonlijk project, een tijdschrift of een commerciële shoot", zegt ze. © Sarah Köster

Als opkomend fotograaf is het cruciaal om een goed portfolio te hebben. Dit kan het verschil maken tussen die zo belangrijke eerste professionele commissie die je carrière lanceert of vast blijven zitten in een minder creatieve baan die verhindert dat je de stap kunt zetten.

Canon Ambassador, Pulitzer Prize-winnaar en fotojournalist Daniel Etter, mentor in het Canon Student Development Programme (CSDP), en masterstudent Sarah Köster, deelnemer aan het programma in 2021, vertellen hier hoe je het beste een fotoportfolio kunt maken.

Stap 1: kies werk dat het beste laat zien wie je bent

Of je je fotoportfolio nu digitaal verstuurt of aan iemand in levende lijve laat zien, kies alleen de foto's waarop je trots bent. Geen opvulling. "Het is heel belangrijk dat je je unieke stijl laat zien. Laat zien waar je om bekend wil staan en wat je in de toekomst wil blijven doen", adviseert Sarah.

Sarah maakt eerst een voorselectie en loopt deze vervolgens zorgvuldig na om het kaf van het koren te scheiden. Vaak vraagt ze medestudenten, haar docenten op de universiteit of mentors van het Canon Student Development Programme om een second opinion.

"Als fotograaf ben je soms te emotioneel bij het nemen van beslissingen. Je maakt een keuze op basis van een herinnering in plaats van dat je de beste foto kiest", legt ze uit.

Twee mensen bestuderen de achterkant van een Canon-camera.

Volg je een opleiding in fotografie of videografie?

Canon's Future Focus brengt fotografie- en filmstudenten in contact met professionals.

Stap 2: zorg voor een goede nabewerking

De fotografiebranche is steeds gespecialiseerder geworden, dus denk niet dat je elk vakje moet afvinken. "De markt is de afgelopen twintig jaar veranderd", legt Daniel uit. "Toen ik net begon, maakten fotografen voor kranten eigenlijk alle foto's. Dat bestaat nu niet echt meer. Een fotoredacteur zoekt nu naar een specifieke fotograaf voor een specifieke klus."

Als Daniel portfolio's bekijkt, verwacht hij een of twee sterke verhalen of projecten te zien die tot in detail zijn uitgewerkt. Niet meer, want dat wordt te overweldigend. "Overspoel mensen niet met te veel foto's. Probeer het netjes te houden en een duidelijk verhaal voor ogen te hebben", adviseert hij.

Voor een lang verhaal heb je het dan over zo'n vijftien foto's, voor een kort verhaal over zeven tot twaalf foto's, zegt hij. Een project moet volgens hem een bepaalde sfeer uitstralen, bijvoorbeeld door licht of een kleurenpalet op een onderscheidende manier te gebruiken.

"Je moet genoeg foto's hebben om het interessant te maken, maar ook weer niet te veel, zodat mensen nieuwsgierig blijven om meer te zien", aldus Sarah.

Een foto van de achterkant van twee oudere vrouwen die twee vergelijkbare zwart-witte bloezen dragen.

Voor haar portfolio maakte ze de persoonlijke serie Invisible Bond, waarin ze zussen van verschillende leeftijden portretteert. Tijdens de nabewerking zorgde Sarah ervoor dat er samenhang was tussen de laatste foto van een set portretten en de eerste van de volgende set. "De kleuren waren belangrijk, net als de wisselwerking tussen licht en schaduw", legt ze uit. In deze foto zien we Rita, 81, en Doris, 77, uit Witten, Duitsland. Gefotografeerd met een Canon EOS 6D Mark II, ingesteld op 1/4000 sec, f/2.8 en ISO100. © Sarah Köster

Een close-upportret van twee jonge zussen die hun wangen tegen elkaar drukken. De een heeft bruine ogen, de ander blauwe.

Sarah had de Invisible Bond-serie eerst op leeftijd gesorteerd, maar na een verhelderende portfoliobeoordeling van haar mentor koos ze voor een niet-chronologisch narratief, omdat dat meer open voelde. In deze foto zien we zussen Lina, 19, en Josi, 10, uit Münster, Duitsland. Gefotografeerd met een Canon EOS 6D Mark II, ingesteld op 1/250 sec, f/1.8 en ISO100. © Sarah Köster

Stap 3: maak een boeiende verhaallijn

"Zoals bij elk verhaal moet er een begin, een midden en een einde zijn", zegt Daniel. Hij geeft een voorbeeld over een project over brandweerlieden die een natuurbrand bestrijden in Portugal: "Je wilt een gevoel van de locatie hebben, je wilt de brandweerlieden zien, de branden die ze doven, het effect op het landschap, de brandweerlieden die uitrusten na een werkdag van zestien uur." Hij benadrukt om vooral niet in herhaling te vallen. "Er moet een soort van ritme in je foto's zitten. Je kunt niet alleen landschappen laten zien, je moet ook bepaalde aspecten van het verhaal van dichtbij laten zien."

Sarah maakt haar profiel op basis van visuele overeenkomsten zoals kleur en gebruikt daarvoor foto's uit verschillende shoots of series. Maar net als Daniel vindt ze dat je niet in herhaling moet vallen: "Ze moeten niet te veel op elkaar lijken", zegt ze. "Als ik twee portretten van dezelfde persoon heb, kies ik een close-up en een foto die meer van de omgeving laat zien. Ook het geheel moet een prettige flow hebben." Aan het einde voegt ze voorbeelden toe van hoe haar werk is gebruikt, bijvoorbeeld op de albumhoes van een artiest.

Stap 4: geef wat context

"Je moet je project in drie zinnen kunnen samenvatten", zegt Daniel. Daarna moet je echt goed nadenken over welke tekst of andere details je toevoegt om ervoor te zorgen dat een redacteur, uitgever, galerie of financier alle informatie heeft om je werk helemaal te begrijpen. Dit is vooral belangrijk als je je portfolio per e-mail verstuurt.

"Bij portretten vertel ik bijvoorbeeld altijd wie de persoon is, wat voor werk diegene doet en op welke locatie de foto is genomen", zegt Sarah. "Als het een persoonlijk project is, begin ik ook met de titel, het jaar en een korte inleiding."

Toen Sarah haar Invisible Bond-serie presenteerde tijdens de CDSP, liet ze deze inleiding echter weg. In plaats daarvan vertelde ze wat over de zussen voordat ze dieper inging op haar algemene concept.

De startpagina van de website van Sara Köster toont een montage van portretten en enkele menu-opties.

Veel fotografen laten hun portfolio's tegenwoordig op een scherm zien: als PDF, op een website zoals die van Sarah hier of gewoon een eenvoudige galerij van JPEG-bestanden. "Wat je ook doet, houd het simpel", zegt fotojournalist Daniel Etter. "Gebruik niet te veel tekst en houd de framevulling consistent." © Sarah Köster

Stap 5: ga digitaal om je portfolio via e-mail te verzenden

Door de COVID-19-pandemie had Sarah net als veel studenten niet de mogelijkheid om haar portfolio fysiek te presenteren. Ze heeft daarom PDF-portfolio's die ze op afstand kan presenteren of naar potentiële klanten kan sturen. "Ik denk dat je niet per se een fysiek portfolio nodig hebt, omdat je je foto's ook op een tablet of laptop kan laten zien", zegt ze. "Toch zou ik er ooit graag een hebben. Het is altijd leuker om prints van je eigen foto's te hebben. Die hebben meer waarde."

Sarah gebruikt een overzichtelijke en eenvoudige lay-out in haar PDF-bestanden. Ze gebruikt hetzelfde lettertype als op haar website om haar visuele merkelementen consistent te houden. Ook voegt ze aan het eind een collage van verschillende foto's toe, plus haar contactgegevens en website. "De resolutie moet ten minste 72 dpi zijn, maar het liefst iets hoger. Ik probeer de bestanden kleiner dan 10 MB te houden, zodat ik ze als bijlage kan verzenden", legt ze uit.

Sarah heeft meerdere versies van haar digitale portfolio: een uitgebreide versie, bestaande uit twee projecten en een serie portretten, met zowel foto's van opdrachtgevers als persoonlijke foto's, en een verkorte versie met alleen losse foto's. Ze maakt ook portfolio's voor specifieke projecten als en wanneer ze die nodig heeft. PDF-bestanden vergroten haar aanpassingsvermogen en geven haar meer controle. Op haar website kunnen mensen vervolgens meer van haar werk bekijken.

Een selectie fotoprints ligt verspreid op een tafel.

Volgens Daniel moet je je niet te veel zorgen maken over portfoliobeoordelingen, maar ze juist als een kans zien. "Uiteindelijk draait het om de foto's. Als je je werk hebt gedaan, dan hoef je je nergens zorgen om te maken."

Stap 6: onthoud dat er niets boven prints gaat voor de 'echte' wereld

Het is een investering wanneer je net begint, maar een geprint portfolio is het geld meer dan waard als je je werk zo goed mogelijk wilt presenteren. De gebruiksvriendelijke Canon PIXMA PRO-200 biedt hoogwaardige prints voor zowel zwart-wit- als kleurenfoto's. De Canon imagePROGRAF PRO-1000 is een A2-desktopprinter met een geavanceerd systeem met twaalf inktcartridges voor uitmuntende resultaten.

Daniel geeft meestal de voorkeur aan fysieke portfolio's in de vorm van een setje A4-prints. "Het geeft me meer flexibiliteit", zegt hij. "Ik wil de foto's kunnen verplaatsen om mensen te laten zien hoe je verhalen ook op een andere manier kunt vertellen."

Een dummyboek kan van pas komen voor fotografen die al wat langer in het vak zitten en overwegen om een project te publiceren. Ze moeten er daarbij wel voor zorgen dat het "eenvoudig is, met zo min mogelijk afleiding", zegt Daniel. "We zijn geen grafisch ontwerpers. Laat de foto's het werk doen."

Sarah weet al welk papier ze gaat gebruiken als het moment daar is om haar geprinte portfolio te maken: "Het fine-artpapier van Hahnemühle. Ik hou niet zo van glanzend papier en dit papier voelt erg prettig aan." Ze is ook van plan om kleine foto's te printen die ze als persoonlijk aandenken aan de beoordelaar kan geven.

Een fotografiestudent met een gele jas bestudeert een A3-afbeelding die werd geprint met een Canon imagePROGRAF PRO-300-printer, die naast haar op tafel staat.

Geef je geprinte portfolio een professionele uitstraling

Zelfs met een studentenbudget kun je jezelf onderscheiden met een geprinte portfolio waarin je fotografievaardigheden volledig tot hun recht komen.

Step 7: zet de stap wanneer de tijd rijp is

Een portfolio is een marketinghulpmiddel waarmee je je netwerk kunt ontwikkelen. Daniels verhaal over brandweerlieden in Portugal is bijvoorbeeld misschien niet waar deze redacteur nu naar op zoek is, maar misschien is het in de toekomst wel een juiste match.

"Probeer een idee te krijgen van waar de redacteur naar op zoek is en wat jij diegene kunt bieden", stelt Daniel voor. "En wanneer jij er klaar voor bent, neem je weer contact op. Zomaar mensen aanschrijven is niet de oplossing. Je moet echt iets te bieden hebben."

Geschreven door Rachel Segal Hamilton


Gerelateerde artikelen

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Klik hier voor inspirerende verhalen en het laatste nieuws van Canon Europe Pro