Een fotoportfolio maken: een stapsgewijze handleiding

Als opkomend fotograaf is het cruciaal om een goed portfolio te hebben. Dit kan het verschil maken tussen die zo belangrijke eerste professionele commissie die je carrière lanceert of vast blijven zitten in een minder creatieve baan die verhindert dat je de stap kunt zetten.

Canon Ambassador, Pulitzer Prize-winnaar en fotojournalist Daniel Etter, mentor in het Canon Student Development Programme (CSDP), en masterstudent Sarah Köster, deelnemer aan het programma in 2021, vertellen hier hoe je het beste een fotoportfolio kunt maken.

Of je je fotoportfolio nu digitaal verstuurt of aan iemand in levende lijve laat zien, kies alleen de foto's waarop je trots bent. Geen opvulling. "Het is heel belangrijk dat je je unieke stijl laat zien. Laat zien waar je om bekend wil staan en wat je in de toekomst wil blijven doen", adviseert Sarah.

De fotografiebranche is steeds gespecialiseerder geworden, dus denk niet dat je elk vakje moet afvinken. "De markt is de afgelopen twintig jaar veranderd", legt Daniel uit. "Toen ik net begon, maakten fotografen voor kranten eigenlijk alle foto's. Dat bestaat nu niet echt meer. Een fotoredacteur zoekt nu naar een specifieke fotograaf voor een specifieke klus."

Als Daniel portfolio's bekijkt, verwacht hij een of twee sterke verhalen of projecten te zien die tot in detail zijn uitgewerkt. Niet meer, want dat wordt te overweldigend. "Overspoel mensen niet met te veel foto's. Probeer het netjes te houden en een duidelijk verhaal voor ogen te hebben", adviseert hij.

Voor een lang verhaal heb je het dan over zo'n vijftien foto's, voor een kort verhaal over zeven tot twaalf foto's, zegt hij. Een project moet volgens hem een bepaalde sfeer uitstralen, bijvoorbeeld door licht of een kleurenpalet op een onderscheidende manier te gebruiken.

"Je moet genoeg foto's hebben om het interessant te maken, maar ook weer niet te veel, zodat mensen nieuwsgierig blijven om meer te zien", aldus Sarah.

"Zoals bij elk verhaal moet er een begin, een midden en een einde zijn", zegt Daniel. Hij geeft een voorbeeld over een project over brandweerlieden die een natuurbrand bestrijden in Portugal: "Je wilt een gevoel van de locatie hebben, je wilt de brandweerlieden zien, de branden die ze doven, het effect op het landschap, de brandweerlieden die uitrusten na een werkdag van zestien uur." Hij benadrukt om vooral niet in herhaling te vallen. "Er moet een soort van ritme in je foto's zitten. Je kunt niet alleen landschappen laten zien, je moet ook bepaalde aspecten van het verhaal van dichtbij laten zien."

Sarah maakt haar profiel op basis van visuele overeenkomsten zoals kleur en gebruikt daarvoor foto's uit verschillende shoots of series. Maar net als Daniel vindt ze dat je niet in herhaling moet vallen: "Ze moeten niet te veel op elkaar lijken", zegt ze. "Als ik twee portretten van dezelfde persoon heb, kies ik een close-up en een foto die meer van de omgeving laat zien. Ook het geheel moet een prettige flow hebben." Aan het einde voegt ze voorbeelden toe van hoe haar werk is gebruikt, bijvoorbeeld op de albumhoes van een artiest.

"Je moet je project in drie zinnen kunnen samenvatten", zegt Daniel. Daarna moet je echt goed nadenken over welke tekst of andere details je toevoegt om ervoor te zorgen dat een redacteur, uitgever, galerie of financier alle informatie heeft om je werk helemaal te begrijpen. Dit is vooral belangrijk als je je portfolio per e-mail verstuurt.

"Bij portretten vertel ik bijvoorbeeld altijd wie de persoon is, wat voor werk diegene doet en op welke locatie de foto is genomen", zegt Sarah. "Als het een persoonlijk project is, begin ik ook met de titel, het jaar en een korte inleiding."

Toen Sarah haar Invisible Bond-serie presenteerde tijdens de CDSP, liet ze deze inleiding echter weg. In plaats daarvan vertelde ze wat over de zussen voordat ze dieper inging op haar algemene concept.

Door de COVID-19-pandemie had Sarah net als veel studenten niet de mogelijkheid om haar portfolio fysiek te presenteren. Ze heeft daarom PDF-portfolio's die ze op afstand kan presenteren of naar potentiële klanten kan sturen. "Ik denk dat je niet per se een fysiek portfolio nodig hebt, omdat je je foto's ook op een tablet of laptop kan laten zien", zegt ze. "Toch zou ik er ooit graag een hebben. Het is altijd leuker om prints van je eigen foto's te hebben. Die hebben meer waarde."

Sarah gebruikt een overzichtelijke en eenvoudige lay-out in haar PDF-bestanden. Ze gebruikt hetzelfde lettertype als op haar website om haar visuele merkelementen consistent te houden. Ook voegt ze aan het eind een collage van verschillende foto's toe, plus haar contactgegevens en website. "De resolutie moet ten minste 72 dpi zijn, maar het liefst iets hoger. Ik probeer de bestanden kleiner dan 10 MB te houden, zodat ik ze als bijlage kan verzenden", legt ze uit.

Sarah heeft meerdere versies van haar digitale portfolio: een uitgebreide versie, bestaande uit twee projecten en een serie portretten, met zowel foto's van opdrachtgevers als persoonlijke foto's, en een verkorte versie met alleen losse foto's. Ze maakt ook portfolio's voor specifieke projecten als en wanneer ze die nodig heeft. PDF-bestanden vergroten haar aanpassingsvermogen en geven haar meer controle. Op haar website kunnen mensen vervolgens meer van haar werk bekijken.

Het is een investering wanneer je net begint, maar een geprint portfolio is het geld meer dan waard als je je werk zo goed mogelijk wilt presenteren. De gebruiksvriendelijke Canon PIXMA PRO-200 biedt hoogwaardige prints voor zowel zwart-wit- als kleurenfoto's. De Canon imagePROGRAF PRO-1000 is een A2-desktopprinter met een geavanceerd systeem met twaalf inktcartridges voor uitmuntende resultaten.

Een portfolio is een marketinghulpmiddel waarmee je je netwerk kunt ontwikkelen. Daniels verhaal over brandweerlieden in Portugal is bijvoorbeeld misschien niet waar deze redacteur nu naar op zoek is, maar misschien is het in de toekomst wel een juiste match.

"Probeer een idee te krijgen van waar de redacteur naar op zoek is en wat jij diegene kunt bieden", stelt Daniel voor. "En wanneer jij er klaar voor bent, neem je weer contact op. Zomaar mensen aanschrijven is niet de oplossing. Je moet echt iets te bieden hebben."