Tips voor maanfotografie: zo maak je buitenaardse opnamen van de nachtelijke hemel

De maan is altijd al een favoriet onderwerp voor fotografen over de hele wereld, en dan vooral tijdens die zeldzame momenten dat er een supermaan of een bloedmaan is. Het is echter een uitdaging om haar schoonheid volledig vast te leggen. Het kan lastig zijn om een helder onderwerp op grote afstand vast te leggen bij weinig licht. Maar met de juiste kit en belichtingsinstellingen, plus een zorgvuldige planning voordat je op pad gaat, maak je prachtige, gedetailleerde foto's van de maan en sfeervolle maanlandschappen. Hier wordt alle informatie gedeeld die je nodig hebt om de maan te fotograferen met advies van experts over instellingen en kit, en tips over hoe je de beste maanfoto's kunt maken van astrofotograaf Mara Leite.

De baan van de maan rond de aarde duurt 27,322 dagen. Deze cyclus is onderverdeeld in fasen: nieuwe maan, jonge maansikkel, eerste kwartier, wassende maan, volle maan, afnemende maan, laatste kwartier, asgrauwe maan, weer gevolgd door nieuwe maan. Elke fase geeft je niet alleen een ander perspectief op de maan, maar heeft ook invloed op de lichtomstandigheden, van een heldere volle maan tot een nauwelijks zichtbare nieuwe maan.

Sommige momenten in de maankalender zijn echt bijzonder. Als de maan dichter bij de aarde staat en er op dat moment ook een volle maan is – het moment waarop de zon, de maan en de aarde allemaal in een lijn staan – zien we een grotere volle maan of supermaan. Een bloedmaan, het moment waarop een gewone supermaan samenvalt met een totale maansverduistering, is nog zeldzamer. Dit betekent dat de aarde het directe zonlicht tegenhoudt. Het weerkaatste licht van de dampkring zorgt er vervolgens voor dat de maan een lichte, rode tint krijgt.

Foto's maken van de maan is niet alleen een leuke test voor je camera-vaardigheden, maar het is ook een interessante manier om de rotaties van de aarde en de maan te leren kennen. We weten precies waar de maan opkomt, hoe ze door de lucht beweegt, en waar ze weer ondergaat, voor elke nacht in de komende jaren. Er zijn verschillende handige apps voor je smartphone die je kunnen helpen nauwkeurig de juiste hoeken te plannen. Een volle maan komt direct tegenover de ondergaande zon op.

Houd rekening met het tijdstip. De maan is misschien wel het indrukwekkendste als deze net boven de horizon verschijnt – dit wordt 'maansopgang' genoemd. En als je een supermaan fotografeert, kan het bijzonder indrukwekkend zijn om dan te fotograferen. Het licht moet zijdelings door de dampkring naar je toe reizen, waardoor de maan een warme gloed krijgt. Dit is ook het moment waarop de maan het grootst lijkt, hoewel dit een illusie is. Ze blijft de hele nacht dit formaat, maar de ronding van de dampkring werkt als een soort vergrootglas.

Het is ook belangrijk om de weersverwachting te controleren voordat je op pad gaat. Als het helder is, heb je optimaal zicht. Bekijk locaties die je een goed zicht bieden op wat er gebeurt en die visueel interessant zijn, zoals een boeiende skyline, maar die zo min mogelijk afleiden. Zorg ervoor dat je kit klaarstaat. Dat betekent volledig opgeladen en alles ingepakt. De maan beweegt snel. Je wilt dus niet naar huis moeten rennen voor iets dat je bent vergeten, anders mis je dat speciale moment!

Automatische belichting werkt niet altijd goed als je de maan fotografeert, dus je kunt de belichting beter handmatig instellen. De intensiteit van het zonlicht op de maan blijft hetzelfde, dus er is een simpele regel voor belichting - de 'looney 11'. Stel het diafragma in op f/11 en zet de sluitertijd op het tegenovergestelde van de ISO. Bij ISO 100 gebruiken we dus 1/100 sec, bij ISO 200 wordt het 1/200 sec, etc. Je kunt hier echter mee spelen - je kunt de sluitertijd en het diafragma veranderen tot de foto er goed uitziet.

Een lange lens is onmisbaar voor close-up maanfoto's, maar maak je daarover nog niet te veel zorgen als je pas begint. Je hebt geen snelle, dure lens nodig. De maan is namelijk zo helder dat je niet het grootste diafragma van de beste lange lenzen hoeft te kiezen. Zelfs een standaardzoomlens zoals de Canon RF 24-105mm F4-7.1 IS STM of de RF-S 18-150mm F3.5-6.3 IS STM werkt goed. Je kunt misschien niet het hele beeld vullen, maar het overbodige kun je later ook altijd bijsnijden. Dit is waar EOS R System-camera's, met hun hoge resolutie, tot hun recht komen. De full-frame Canon EOS R8 biedt haarscherpe helderheid, zelfs bij weinig licht, en de APS-C-sensoren op de Canon EOS R10 en EOS R50 geven lenzen een smallere zichthoek, waardoor het bereik van bredere lenzen wordt vergroot.

Een volle maan is adembenemend, maar het is misschien niet het beste moment om hier foto's van te maken als je details zoals kraters wilt vastleggen. Net als de manier waarop de uitklapbare flitser van een camera een gezicht verlicht, zorgt het licht van de volle maan ervoor dat veel schaduwen niet te zien zijn. Op andere tijden in de maand komt het licht meer van de zijkant, waardoor je de lichte delen en schaduwen kunt zien die nodig zijn om details van het maanlandschap vast te leggen. Een geweldige lens voor close-ups is de RF 100-400mm F5.6-8 IS USM, die een lange telezoomlens combineert met beeldstabilisatie. Als je het beeld echt wilt vullen, kies je een zeer lange lens, zoals de RF 600mm F11 IS STM. Het diafragma van f/11 is perfect om de maan te fotograferen, want deze past bij de 'looney 11'-regel voor belichting. Als je het bereik van je lenzen wilt vergroten, kunnen lensextenders zoals de Extender RF 1.4x en Extender RF 2x van pas komen.

Experimenteer creatief met een bredere lens, zoals de Canon RF 14-35mm F4L IS USM. Hiermee kun je de maan in een bestaand landschap opnemen. Als je de maan op zichzelf ziet, kan hij wat spookachtig lijken. Met bekende oriëntatiepunten of een bepaalde skyline kun je context toevoegen en interessante composities maken. Je kunt bovendien met de schaal spelen voor krachtige effecten.

Til je foto's van de maan naar een hoger niveau met nog meer tips en inspiratie van professioneel fotograaf Andrew Fusek Peters*.


Geschreven door James Paterson, Phil Hall en Rachel Segal Hamilton

* Alleen beschikbaar in geselecteerde talen.