ARTIKEL

Hollywood-producer Michael Deeley over de filmindustrie

Michael Deeley and Michael Caine leaning on minis in Italy.
De Britse producer Michael Deeley en Michael Caine in de straten van Turijn tijdens het filmen van The Italian Job (1969). (Afbeelding uit het boek Blade Runners, Deer Hunters and Blowing the Bloody Doors Off: My Life in Cult Movies door Michael Deeley en Matthew Field.)

"Een producer is iemand die ervoor zorgt dat een film wordt gemaakt", zegt Oscarwinnaar en filmproducer Michael Deeley. "Hij is er van het begin tot het eind bij en is het langst aanwezige lid van de crew." In het nieuwe Hollywood-tijdperk van de jaren 70 ontstond een iconisch beeld van regisseurs, maar de rol van producers bleef relatief onbekend. Maar zonder Michaels betrokken manier van werken, hadden we nu niet de gevierde films The Italian Job (1969), The Deer Hunter (1978) en Blade Runner (1982) gehad. In dit nieuwe interview vertelt de ervaren Hollywood-producer uit Londen over het maken van films en hoe het is om met Ridley Scott te werken.

Michael kwam bij toeval in de filmwereld terecht nadat hij zijn militaire dienst had vervuld in Maleisië. Een toevallig gesprek met een vriend van zijn moeder leidde tot een aanbieding voor de baan van tweede assistent-redacteur bij een bedrijf dat werd geleid door Douglas Fairbanks Jr. Hij kreeg hetzelfde betaald als dat hij betaald kreeg "om te worden beschoten in Maleisië", zegt hij, en "binnen een paar maanden was het duidelijk dat het ontzettend leuk was". Hij werkte zich omhoog vanuit de montagekamer en begon met het produceren van korte films in zijn vrije tijd. Peter Sellers en Spike Milligan speelden in zijn eerste productie uit 1956.

Canon Professional Services

Met Canon ben je in veilige handen

Je krijgt gratis toegang tot advies van experts, onderhoud van apparatuur, inspirerende evenementen en exclusieve aanbiedingen met Canon Professional Services (CPS).

Hij werd begin jaren 60 General Manager en Producer van de in Londen gevestigde productiemaatschappij Woodfall Films, de maatschappij die verantwoordelijk was voor de Oscarwinnaar Tom Jones (1963) en de met een Palme d'Or bekroonde The Knack ...and How to Get It (1965). Als onafhankelijk producer scoorde Michael eind jaren 60 een grote hit met The Italian Job (1969).


In 1973 werd hij Managing Director van British Lion Films, waarvan hij later eigenaar werd, waarbij hij de leiding had over de release van Don't Look Now (1973) en de cultklassieker The Wicker Man (1973). Hij produceerde ook The Man Who Fell to Earth (1976) met David Bowie.


Toen British Lion Films werd verkocht aan EMI Films namen Michael en zijn medeproducer Barry Spikings het management over. Hier produceerden ze blockbusters van de jaren 70 als Convoy (1978), Death on the Nile (1978), Warlords of Atlantis (1978) en The Deer Hunter (1978). In 1982 produceerde hij zijn misschien wel bekendste werk. De film met Harrison Ford flopte in de bioscoop, maar zou uitgroeien tot een sciencefictionklassieker: Blade Runner. Michael sprak met ons over zijn gelauwerde carrière en wat hij van de filmindustrie van nu vindt.

Harrison Ford dressed as Rick Deckard on the set of Blade Runner, talking to director Ridley Scott
Directeur Ridley Scott en Harrison Ford in overleg op de set van Blade Runner (1982), misschien wel Michael Deeleys grootste hit als producer. (Afbeelding uit het boek Blade Runners, Deer Hunters and Blowing the Bloody Doors Off: My Life in Cult Movies door Michael Deeley en Matthew Field.)
David Bowie in costume as Thomas Jerome Newton on the set of The Man Who Fell to Earth, surrounded by the film crew.
Nic Roeg regisseert David Bowie voor The Man Who Fell to Earth (1976), geproduceerd door Michael Deeley. (Afbeelding uit het boek Blade Runners, Deer Hunters and Blowing the Bloody Doors Off: My Life in Cult Movies door Michael Deeley en Matthew Field.)

De rol van een producent is minder bekend dan die van een regisseur. Wat houdt het in?

"Een producer is iemand die ervoor zorgt dat een film wordt gemaakt. Hij bouwt de film vanaf de grond op door materiaal te vinden om deze te maken. De producer bepaalt wat een goed verhaal is en moet dan een paar andere mensen overtuigen, waaronder iemand die vele miljoenen wil investeren. Je moet een betoog houden dat aantrekkelijk is voor een investeerder, wat Paramount, MGM en alle andere productiemaatschappijen eigenlijk zijn. Hij regelt de casting, huurt een regisseur in, haalt voldoende geld op en beheert de productie, en houdt eventueel ook toezicht op de release. Hij is er van het begin tot het eind bij en is het langst aanwezige lid van de crew. Tijdens de productie is het de rol van een producer om de regisseur bij te staan. Als hij de Taj Mahal graag een paar centimeter naar links wil hebben, doe je dat. Als het je een kapitaal gaat kosten, doe je het niet — je probeert het."


Waar haalt u uw ideeën vandaan?

"Het vinden van ideeën voor films is een heel belangrijke taak van producers. Zonder materiaal, zonder een project, heeft een producer geen baan. Ik lees alles wat er te lezen valt. Ik lees scripts tot ik ze niet meer kan zien, wat vaak het geval is. Een van de films die ik hebt gemaakt, Convoy (1978), is volledig gebaseerd op een muzieknummer. Als je een film op een nummer kunt baseren, zou je films moeten kunnen zien in toneelstukken, boeken... Eigenlijk in alles. Meestal zocht ik naar iets origineels, niet naar een remake."


Uw samenwerking met Ridley Scott voor Blade Runner is heel bekend. Hoe kiest u uw regisseurs?

"Aan de hand van de stijl van de film en wat er moet gebeuren. Ridley was de beste keuze voor Blade Runner. Voor mij was hij de perfecte match. Hij had films over de ruimte gemaakt, films met buitenaardse wezens, en ik vind dat hij een kijk op dingen heeft die bijna ongeëvenaard is binnen de industrie. Zijn oog voor detail is een van Ridleys sterke kanten. Hij tekende hoe het shot er volgens hem uit moest komen te zien. Soms zat hij op een kraan en terwijl de acteurs stonden te wachten, verplaatste hij een asbak in de hoek van een tafel vijftien centimeter de ene of de andere kant op. Dit uitzonderlijke oog voor detail maakten zijn scènes memorabel en erg mooi, los van de actie die er in plaatsvond."


Toen u de oorspronkelijke plannen voor Blade Runner zag, was u niet meteen overtuigd. Hoe kwam er financiering voor een kunstzinnige, dystopische sciencefictionfilm?

"Ik had het boek van Philip K. Dick niet gelezen, alleen een bewerking ervan geschreven door Hampton Fancher. Mijn eerste reactie was dat ik er niet echt een film in zag. Ik denk dat het idee van sciencefiction niet echt in mijn hoofd zat. Wat betreft de financiering voor een dystopische film: de mensen die de film kochten wisten niet waarvoor ze betaalden. Toen het steeds duidelijker werd waar de film echt over ging, werd de onvrede steeds groter onder een deel van de investeerders, die nu gingen inzien dat het niet de vrolijke film was die ze op de een of andere manier hadden verwacht."

A concept art painting shows a dark city street with older buildings fitted with neon external light panels, and a futuristic car parked.
De tekening van een scène door Syd Mead, de 'visuele futurist' en conceptontwikkelaar van Blade Runner, laat zien hoe hij zich voorstelde dat de straten van Los Angeles in 2019 eruit moesten zien in de film. (Afbeelding uit het boek Blade Runners, Deer Hunters and Blowing the Bloody Doors Off: My Life in Cult Movies door Michael Deeley en Matthew Field.)
Daryl Hannah in costume as Pris from Blade Runner, wearing a sheer black leotard, heavy black eye makeup and holding a doll by the hair.
De speelse maar gevreesde replicant Pris, gespeeld door Daryl Hannah, in Blade Runner (1982). (Afbeelding uit het boek Blade Runners, Deer Hunters and Blowing the Bloody Doors Off: My Life in Cult Movies door Michael Deeley en Matthew Field.)

Hoe is de aparte stijl van Blade Runner tot stand gekomen?

"De stijl van de film moest een beeld schetsen van 40 jaar later, en heel veel mensen hebben er hard aan gewerkt om een beeld van de toekomst te scheppen. Syd Mead, de visuele futurist en conceptontwikkelaar, werd er in eerste instantie bij gehaald om auto's te ontwerpen, maar voegde uiteindelijk veel meer aan de film toe dan werd verwacht. Ridley Scott zelf wist goed hoe je dit soort spelingen op zekerheid kon stimuleren: hoe je een concept van de toekomst neemt en dit realistisch maakt en met de huidige tijd verbindt. Een van Ridleys inspiraties was Edward Hoppers schilderij Nighthawks, dat op een bepaalde manier een heel triest beeld schept van iemand in een stad. Het werd gebruikt om de sfeer van de film te bepalen."


Kunnen films tijdens het productieproces sterk veranderen ten opzichte van het oorspronkelijke idee?

"Ja, bij The Italian Job leek de uiteindelijke film in niets op het script wat sfeer betreft. Het was oorspronkelijk een vrij serieus verhaal met een duidelijk script. Paramount wilde het maken en Michael Caine wilde het doen, maar er klopte iets niet aan het idee van Michael Caine in deze film. Dat veranderde toen ik uitvogelde hoe we moesten casten en we allemaal bijzondere karakters zoals Benny Hill, Fred Emney en dat soort mensen binnenhaalden. Ze haalden alle serieusheid uit het verhaal en zorgden ervoor dat het een luchtige en komische film werd. Het was op zich hetzelfde script, maar de casting veranderde de hele film. De schrijver had er een hekel aan, totdat hij de film zag, omdat ik zijn verhaal veranderde."


Uw oeuvre bevat bijna louter klassiekers, maar hebt u ook wel eens de plank misgeslagen?

"Ik wees het eerste boek af van een vriendelijke jonge schrijver. Het heette The Day of the Jackal. Ik las het en zei tegen hem: 'Sorry, maar hier zit geen film in. We weten dat Charles de Gaulle nog leeft, dus een film over zijn moordaanslag slaat nergens op.' Uiteindelijk vond hij een meer ervaren en betere producer dan ik die inzag dat de film niet was wat ik dacht dat het was (het ging over hoe ze de moordaanslag wisten te verijdelen). En dat was dat."


Vindt u dat er nu andere films worden gemaakt dan toen u nog produceerde?

"Ik zie niet zoveel verschil met de films uit de jaren 60 en 70. De studio's brengen op dit moment veel grote Marvel-achtige films uit. Ze vormen een overweldigende mix van kleur, actie en geluid voor een bepaalde periode, en ze lijken niet al te kritische mensen aan te spreken, en vast ook een aantal kritische mensen. Het is gewoon één grote presentatie. De studio's willen altijd op veilig spelen, maar ze willen ook iets speciaals maken — het is een lastig spel voor ze."

John Wayne and Michael Deeley shaking hands at the Oscars, Michael holding an award.
John Wayne en Michael Deeley bij de Oscaruitreiking van 1979. In dat jaar ontvingen Michael, Barry Spikings, Michael Cimino en John Peverall de Oscar voor beste film voor The Deer Hunter. © Academy of Motion Picture Arts and Sciences. (Afbeelding uit het boek Blade Runners, Deer Hunters and Blowing the Bloody Doors Off: My Life in Cult Movies door Michael Deeley en Matthew Field.)
Michael Cimino and Robert De Niro in costume and on set for The Deer Hunter.
Michael Cimino en Robert De Niro op locatie voor The Deer Hunter (1978), geproduceerd door Michael Deeley. (Afbeelding uit het boek Blade Runners, Deer Hunters and Blowing the Bloody Doors Off: My Life in Cult Movies door Michael Deeley en Matthew Field.)

Is het vandaag de dag eenvoudiger om filmmaker te worden of toen u begon?

"Producers hebben nu meer mogelijkheden. Amazon en Netflix geven ineens veel geld uit, wat goed is voor de industrie en de mensen die erin werken. Ik denk dat het op een bepaalde manier gemakkelijker is, maar vroeger was de industrie duidelijker geregeld en daardoor gemakkelijker om te leren kennen. Ik kan me voorstellen dat het best lastig is om te weten waar je moet zijn als je een film wilt financieren. Wat individuele filmmakers betreft: de opgave is om de film gemaakt te krijgen. Je probeert op elke mogelijke manier investeerders over te halen om de nodige middelen te verstrekken. Maar het draait nog steeds om het vinden van een goed verhaal, het opbouwen van een goede cast daaromheen en het vinden van een regisseur die je goed vindt. Dat is denk ik niet veranderd."


Wat is uw advies voor beginners in de industrie?

"Denk niet dat je in een gespreid bedje terechtkomt, dat is niet zo. Je kunt je wat mij betreft het beste omhoog werken. Wat je uiteindelijk ook wilt worden, begin onderaan: als assistent-filmredacteur, clapper loader, nummer drie in de geluidsafdeling, wat dan ook. De voordelen hiervan zijn ten eerste dat je een inkomen hebt en ten tweede dat wanneer je producer, regisseur of iets dergelijks wordt, iedereen in je crew weet dat je een bepaalde basis hebt en onderaan bent begonnen, in plaats van dat je zo van de filmacademie komt om meteen als regisseur aan de slag te gaan."


Wat voor soort films houdt u van?

"Ik heb eigenlijk maar één film gemaakt dat het soort film is dat ik normaal gesproken kijk: The Italian Job. Mijn favoriete films zijn vrij eenvoudig, My Big Fat Greek Wedding bijvoorbeeld. Het zijn een beetje gekke, romantische en vooral komische films, maar ik heb nooit dat soort films gemaakt, behalve The Italian Job. Hoewel hij helemaal niet lijkt op een van mijn films, vond ik Mamma Mia ook echt geweldig. Ik weet zeker dat de tweede film een hit gaat worden. De cast is hetzelfde, hoewel ze allemaal iets ouder zijn, en het gaat werken. Dat gebeurt niet vaak."


Als u terugkijkt, welke film roept dan de grootste emotionele reactie bij u op?

"Jeetje. De film die een blije reactie oproept is natuurlijk The Italian Job. Blade Runner geeft me het meeste gevoel dat ik iets heb bereikt. Ik erger me een beetje aan dingen die beter hadden gekund in The Deer Hunter, maar je kunt niet zeggen dat iets slecht is als je een Oscar wint. Ze voelen geen van allen perfect. Zelfs bij The Italian Job waren er dingen die we anders hadden moeten doen."



Blade Runners, Deer Hunters and Blowing the Bloody Doors Off: My Life in Cult Movies door Michael Deeley en Matthew Field, van uitgeverij The History Press, is nu verkrijgbaar.

Geschreven door Lucy Fulford and Beren Neale


Gerelateerde artikelen

Alles weergeven

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Klik hier voor inspirerende verhalen en het laatste nieuws van Canon Europe Pro

Meld je nu aan