7 fouten bij het filmmaken en hoe je ze kunt vermijden

Welke dingen hadden de professionals graag anders gedaan? Iedereen moet ergens beginnen en wanneer je de filmwereld betreedt, valt er veel te leren: van technische inzichten tot het vinden van je plek als radertje in de machine van een grootschalige productie.

Onderweg fouten maken hoort bij het leerproces, maar leren van anderen ook. De Italiaanse documentairemaker en tv-presentator Roberto Palozzi, die het videoproductiebedrijf Erebus Productions runt en wetenschaps- en natuurfilms voor de Italiaanse tv maakt, zegt dat hij zijn vak met vallen en opstaan heeft geleerd.

Roberto brak door toen hij wilde dieren op Antarctica filmde, en volgens hem compenseerde het adembenemende landschap zijn praktische tekortkomingen. ‘Ik had helemaal geen ervaring, maar ik bevond me midden in een bevroren oceaan met zeehonden en keizerspinguïns, dus het was vrij makkelijk om met goede beelden thuis te komen. Niet omdat ik een goede filmmaker was, maar omdat alles om me heen zo prachtig was.’

Cameraregisseur en cinematograaf Juan Luis Cabellos AEC is gevestigd in Madrid, waar hij een goede naam heeft opgebouwd met een zeer gevarieerd aantal Spaanse series. Zijn jarenlange ervaring met filmen voor film en tv heeft hem geleerd hoe belangrijk een goede houding tegenover werk en collega's is.

‘Als professional in deze business moet je betrouwbaar zijn', zegt Juan. ‘Een filmteam werkt als een team dat de wielen vervangt tijdens een autorace. Als iemand tekortschiet, is de auto niet op tijd klaar. Bij voorkeur ben jij niet de onhandige monteur die de werkzaamheden vertraagt.’

Juan en Roberto vertellen hier wat ze hebben geleerd gedurende hun jaren van filmmaken en ze onthullen de zeven belangrijkste fouten die je moet vermijden wanneer je begint in de filmbranche.

Het is goed om alles te leren dat bij filmopnamen komt kijken, maar Juan en Roberto waarschuwen om niet te proberen alles zelf te doen, hoe verleidelijk dat ook is.

‘Dit is absoluut teamwork', zegt Juan. ‘Het is heel belangrijk om te weten hoe het werkt, niet alleen technisch, maar ook hoe je met de rest van de crew moet communiceren. Hierdoor krijg je meer inzicht in de dagelijkse gang van zaken bij een film. Wees vooral aardig tegen mensen, of je nu de regisseur of de laagste assistent bent. Uiteindelijk zijn we niet alleen een team maar ook een familie.’

‘Ik probeerde om alles zelf te doen', zegt Roberto. ‘Dat werkt wel als fotograaf, maar niet als videograaf. Je kunt de vele variabelen in een videoproductie niet in je eentje controleren. Als je een goede documentaire wilt maken, werk dan met een team.’

Roberto heeft een achtergrond in de fotografie, dus toen hij begon was hij op zoek naar de perfecte opname, wat zich niet altijd naar video laat vertalen. ‘Bij fotografie toon je een moment, terwijl je bij video een verhaal moet vertellen. Een prachtige clip van 20 seconden is niet zo waardevol als je geen clip voor ervoor en erna hebt.

Had ik maar begrepen dat elke clip verbonden is met de clip die ervoor en erna komt. Meer kennis over video-overgangen zou me heel erg hebben geholpen. Als je een documentaire maakt, moet je het eindresultaat in gedachten houden dat tijdens de bewerking ontstaat. Als je weet hoe het bewerkingsproces in elkaar steekt, houd je daar rekening mee tijdens het filmen.’

‘In het begin dacht ik dat extreme opnamen het beste waren', zegt Roberto, die liever 12 mm dan 45 mm gebruikte voor groothoekopnamen, een extreme telefoto zoals 400 mm prefereerde boven 200 mm, en vaker dan nodig streefde naar een geringe scherptediepte.

‘Tegenwoordig vind ik dat je ernaar moet streven dat je beeld eenvoudig en vloeiend is en een natuurlijke uitstraling heeft. Als je je toevlucht moet zoeken in extreme middelen, dan ben je op zoek naar iets om de tekortkomingen van je verhaal goed te maken. Als je verhaal goed is, hoef je niet extreem te filmen, en als je beelden eenvoudig en vloeiend zijn, is je verhaal beter.’

‘De lichtsfeer moet op de set worden gecreëerd’, zegt Juan. ‘Het beeld op de setmonitor moet er ongeveer zo uitzien als het er uit gaat zien in de uiteindelijke kleurgradatie. Kleurcorrectie moet alleen een fijnafstemming zijn om de kleine verschillen tussen de opnamen weg te werken en de laatste nuances in de kleurreproductie aan te brengen, naast nog wat andere aanpassingen, zoals maskers.

‘Het is bijna onmogelijk om bij nabewerking de bedoelde sfeer te vinden in een neutraal bestand. Heel veel beslissingen, zoals de richting van het licht, kun je in de nabewerking niet meer ongedaan maken.’

Juan vertelt ook dat je altijd voorzichtig moet zijn met de belichting en niet te veel op de kracht van RAW moet vertrouwen. ‘RAW-bestanden geven ons fantastische bewegingsruimte in de nabewerking, maar ze zijn niet magisch of eindeloos. Wees voorzichtig met het diafragma en pas ook de kleurtemperatuur aan, zodat de instellingen overeenkomen met de uitstraling en sfeer die je wilt bereiken.’

Roberto herinnert zich zijn eerste opnamen, toen hij zeulde met ongelooflijk zware tassen vol apparatuur. Dit kwam ten dele door zijn onervarenheid en gebrek aan planning. Hij wist niet welke camera's en objectieven werkten voor welk scenario, of zelfs welke opnamen hij wilde hebben, dus moest hij voor alles wat bij zich hebben.

‘In de loop der jaren is mijn tas steeds lichter geworden', vertelt hij. ‘Ik probeer om alleen apparatuur mee te nemen die ik ga gebruiken. Ik wil zeker weten wat ik wil doen en het niet aan het toeval overlaten. Nu ik weet wat ik wil filmen, weet ik ook wat de juiste apparatuur is om mijn doel te bereiken.

‘Het is heel belangrijk dat je je apparatuur goed kent. Als je precies weet hoe je apparatuur werkt, weet je wat je wel en niet kunt doen. Daarom film ik met camera's van Canon. Ze hebben alle eigenschappen die ik voor mijn video's nodig heb. Wanneer ik met Canon film, ben ik zeker van het resultaat.’