Born Free: het multimediaproject van Ilvy Njiokiktjien dat tien jaar duurt en de post-apartheid in Zuid-Afrika documenteert

Het fotograferen van een langdurig project is een van de meest bevredigende en dankbare dingen die je als fotograaf kunt doen. Hierdoor kun je op een diepgaande manier een onderwerp verkennen en een grote hoeveelheid materiaal maken rond een centraal thema dat kan worden gepresenteerd als een belangrijk boek, een tentoonstelling of een multimedia-ervaring.

Dit soort projecten vereist geduld, toewijding en uithoudingsvermogen. Daarnaast moet het natuurlijk een project zijn waar je gepassioneerd over bent, met veel invalshoeken om te verkennen. Dat is precies wat de Nederlandse nieuws- en documentairefotografe Ilvy Njiokiktjien vond toen ze besloot een project over Zuid-Afrika te doen.

Ilvy raakte voor het eerst gefascineerd door het land toen ze er als student naartoe ging. In 2007 verhuisde ze naar Johannesburg om daar te werken als stagiair voor het landelijke dagblad The Star. In datzelfde jaar begon ze te werken aan haar eerste Zuid-Afrikaanse verhalen en ze heeft sindsdien een serie projecten ontwikkeld in het land. Deze richtten zich allemaal op het leven van mensen die geboren zijn na het einde van de apartheid in 1994, toen Nelson Mandela tot president werd gekozen - jongeren die de 'vrij geboren generatie' werden genoemd. "Zij moesten het gezicht zijn van een nieuw, vrij en succesvol Zuid-Afrika", legt Ilvy uit.

Ter gelegenheid van de 25ste herdenkingsdag van de verkiezing van Nelson Mandela heeft Ilvy het beste van haar Zuid-Afrikaanse werk verzameld voor een overzichtsboek en een tentoonstelling genaamd Born Free: Mandela's Generation of Hope. Het is een combinatie van beeldmateriaal uit documentaires dat haar onderwerpen laat zien die over hun dagelijks leven gaan en 'talking head'-interviews. Ilvy heeft het recente werk, zowel stilstaande beelden als video's, opgenomen met haar Canon EOS 5D Mark IV.

De toevoeging van video aan haar aanbod

Hoewel het maken van video's in eerste instantie een uitdaging was, zegt Ilvy dat het haar heeft geholpen om een breder publiek te bereiken. "Het afgelopen anderhalf jaar heb ik zelf alle video's van het Born Free-project gemaakt, waarbij ik ongeveer 50 uur aan beelden heb opgenomen. Ik heb het naar publicaties gestuurd voor gebruik op hun websites, maar ik heb het ook laten zien aan een van de belangrijkste omroepen van Nederland." Ilvy was vervolgens betrokken bij het bewerken van de beelden tot een documentaire van een uur lang, die op de Nederlandse televisie werd vertoond.

Het meeste recente videowerk van Ilvy is vastgelegd met de Canon EOS 5D Mark IV. Voor interviews plaatste Ilvy de camera op een statief. Al het andere werk is met de camera in de hand opgenomen, met uitzondering van enkele beelden uit een rijdende auto, waarvoor ze een gimbal gebruikte om de camera zo stil mogelijk te houden. Ilvy gebruikte een externe microfoon voor het opnemen van geluid en een draadloze revers-microfoon voor het opnemen van audio op afstand.

"Ik geef nog steeds de voorkeur aan fotografie; het is moeilijker en meer een uitdaging voor mij om in een paar foto's een verhaal te vertellen", zegt Ilvy. "Je moet er op een heel andere manier naar kijken. Maar het maken van video's heeft me ook veel laten zien. Ik heb veel lange interviews gedaan, anderhalf uur lang, met alle mensen die ik heb gevolgd. Dat was zo'n geweldige ervaring, want je leert iemand echt kennen.

"Lange tijd met mensen praten helpt je om hun vertrouwen te winnen, dus de video's hielpen mijn foto's omdat mensen meer ontspannen met me waren nadat ze voor de camera met me hadden gesproken."

Leerproces

Het Born Free-project is in de Washington Post en vele grote kranten in Europa verschenen, en is online gepubliceerd door National Geographic. De tentoonstelling is te zien geweest in Ilvy's geboorteland Nederland en reist onder andere naar Maleisië, India en Italië. De tentoonstelling zal ook worden geprojecteerd op filmfestivals in deze drie landen. Ze zegt dat de wijdverbreide publicatie van haar werk "een droom is die uitkomt".

"Toen ik dit project vijf of zes jaar geleden aan de man probeerde te brengen, was niemand geïnteresseerd", zegt ze. "Het gaf me het gevoel dat ik faalde, omdat ik het zo belangrijk vond. Nu wil iedereen het publiceren en ik besefte dat ik er gewoon te vroeg mee was. Je moet gewoon doorgaan en op jezelf blijven vertrouwen."

Ilvy heeft ook geleerd dat dit soort projecten moeilijk alleen te doen zijn. De toetreding tot het fotoagentschap VII Photo Agency heeft haar positie versterkt, zegt ze. "Ik ben zo blij dat ik nu deel uitmaak van VII, want ik ben er vrij zeker van dat mijn volgende project een groepsproject zal worden", zegt ze. "Freelancing kan eenzaam zijn. Een groepsproject kan niet alleen een grotere impact hebben, maar het werken met andere mensen maakt het ook leuker en bevredigender."

Ilvy voegt eraan toe dat ze nog niet perse klaar is met het verkennen van Zuid-Afrika. "In de interviews die ik heb gegeven, heb ik alle jongeren gevraagd hoe ze denken dat het land er over 25 jaar uit zal zien. Ik wil ze graag blijven volgen of ze nog eens opzoeken. Zuid-Afrika komt net uit de apartheid en het verhaal is nog maar net begonnen. In veel opzichten denk ik dat ik het verhaal nog niet los kan laten."