ARTIKEL

"Het laat mijn hart sneller kloppen": Jasper Doest over het breken met de tradities van wildlifefotografie

Four Japanese snow monkeys bathe in a steaming hot spring, their eyes closed and body language relaxed, like people in a hot tub.
Japanse makaken (ook wel sneeuwaapjes genoemd) nemen een bad in een warmwaterbron in het Jigokudani Yaen-koen Wild Snow Monkey Park bij het Japanse Nagano. Gefotografeerd in maart 2007 met een Canon EOS-1D Mark II N en een Canon EF 17-40mm f/4L USM-objectief. © Jasper Doest

Met de spraakmakende en bekroonde portretten van Japanse sneeuwapen vestigde Jasper Doest zo'n tien jaar geleden in één klap zijn naam als wildlifefotograaf. Maar in plaats van op zijn lauweren te gaan rusten en zijn energie te wijden aan het onderwerp waar hij bekend mee werd, streeft de professionele fotograaf uit Nederland naar een meer fotojournalistieke stijl, geïnspireerd op zijn emotionele reacties op de interactie tussen de mens en zijn omgeving.

Het is, zo geeft hij toe, een nieuwe aanpak die veel praten vereist – meestal tegen zichzelf. "Ik vraag mezelf: 'Waardoor wordt deze emotionele reactie veroorzaakt?'. Door mezelf die vraag te stellen, krijg ik vaak antwoorden, en dan weet ik welke ingrediënten ik moet samenbrengen voor een compositie", zegt Jasper.

A black and white shot shows hundreds of cranes standing close together on a patch of land, with four flying past the camera.
Elk jaar aan het eind van augustus, als het regenseizoen is afgelopen, vliegen duizenden van deze jufferkraanvogels naar het slaperige dorpje Khichan in het Indiase Rasjasthan. Ze veroorzaken een oorverdovend lawaai met hun geroep en verduisteren de lucht met hun vleugels. Gefotografeerd op 4 december 2013 met een Canon EOS-1D X en een Canon EF 400mm f/2.8L IS II USM-objectief. © Jasper Doest

Hoewel sommige fotografen zich wel twee keer zouden bedenken voordat ze hun bekroonde stijl wijzigen, vindt Jasper dat hij nu meer zijn persoonlijke interesses volgt, juist omdat hij uit zijn comfortzone is gestapt. "Ik heb een bachelor of science in klimaatverandering", zegt hij. "Dat is mijn achtergrond en daar gaat mijn hart sneller van kloppen. Maar ik realiseerde me dat mijn foto's daar niet mee overeenkwamen, en dus ben ik een nieuwe weg ingeslagen."

Christian Ziegler’s

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Klik hier voor inspirerende verhalen en het laatste nieuws van Canon Europe Pro

Maar Jasper geeft grif toe dat zijn fotoverhalen qua perspectief niet helemaal documentair zijn. Hij doet zijn uiterste best om ook een artistiek element aan zijn composities toe te voegen. "De beslissingen die ik maak, zijn ook esthetische beslissingen. Ik houd niet alleen rekening met het verhalende aspect. Ik moet mijn eigen identiteit in de foto kunnen zien, en dat is denk ik meer een artistieke stijl dan een fotojournalistieke stijl. Maar ik geniet van allebei, dus het is een mix van beiden."

Zijn nieuwe fotografische werkwijze is al bekroond met talloze grote internationale prijzen voor natuurfotografie. Zijn reputatie werd verder versterkt door zijn jurylidmaatschap van de prestigieuze Wildlife Photographer of the Year 2017-wedstrijd van het Natural History Museum in Londen en door een nominatie in de categorie 'Nature Stories' van de World Press Photo Contest 2018.

A white stork stands in a landfill site, among old car tyres and plastic packaging waste.
Het aantal witte ooievaars (Ciconia ciconia) in Spanje is vanaf midden jaren '70 tot eind jaren '80 sterk afgenomen, omdat hun voedselgebieden werden aangetast. De laatste jaren heeft de populatie zich hersteld, vooral omdat ze nieuwe voedselgebieden hebben gevonden: vuilnisbelten op het Iberisch schiereiland. Gefotografeerd op 15 augustus 2014 met een Canon EOS-1D X en een Canon EF 16-35mm f/2.8L II USM-objectief. © Jasper Doest

Als meervoudig winnaar en jurylid is Jaspers perspectief op fotocompetities de moeite waard om naar te luisteren. Met dat in het achterhoofd vroegen we hem naar zijn mening over prijzen.

Hoe belangrijk zijn prijzen voor een fotograaf?

"Als het niet mijn beroep was, zou ik niet aan wedstrijden meedoen. Waarom zou je beter willen zijn dan iemand anders als je het gewoon voor je plezier doet? Maar wedstrijden zoals Wildlife Photographer of the Year, World Press Photo en European Wildlife Photographer of the Year kunnen goed zijn voor je carrière als je ten minste de marketing- en promotiemogelijkheden van het winnen van dergelijke wedstrijden weet te benutten. Als je niets doet na het winnen van een prijs, maakt het denk ik geen verschil. Roem en aandacht zijn vluchtig."

Voel je na al je successen nog steeds de behoefte om aan wedstrijden mee te doen?

"Jazeker. Mijn doel is om vaak onbegrepen onderwerpen een stem te geven en om op grotere schaal dingen te veranderen. Ik heb het gevoel dat ik nog maar net ben begonnen. Dat is het doel en dankzij die wedstrijden kan ik een groter publiek aanspreken. Alleen daarom doe ik mee – om op dat platform te komen."

An aerial shot shows rippled patterns on a sandy beach.
Het strand van het onbewoonde Nederlandse eiland Rottumeroog, waar Jasper 50 dagen in zijn eentje heeft doorgebracht, in opdracht van National Geographic Magazine. Gefotografeerd op 24 november 2013 met een Canon EOS-1D X en een Canon EF 16-35mm f/2.8L II USM-objectief. © Jasper Doest

Wat is het verhaal achter je recente verandering van richting?

"Ik denk dat dat gebeurde toen ik 50 dagen op Rotterumeroog, het enige onbewoonde eiland van Nederland, verbleef. Dat was voor de Nederlandse editie van National Geographic Magazine. Ze bestonden 125 jaar en wilden iets speciaals. Dat eiland wordt beschermd door strenge Europese natuurbeschermingswetten en omdat er niemand woont, had ik veel tijd voor mezelf, met mijn eigen gedachten. Dat hielp om mijn hoofd leeg te maken en daardoor realiseerde ik me dat mijn innerlijke stem en mijn visuele stem niet parallel liepen."

A yellow-tinged landscape shows a cloud of spray over a landfill site, where storks are perched on top of rubbish piles.
Witte ooievaars op zoek naar voedsel op een stortterrein in het zuiden van Spanje, waar water wordt gespoten om de zuren die tijdens het rottingsproces vrijkomen, te verdunnen. Als gevolg van dit soort stortplaatsen is het migratiegedrag van witte ooievaars veranderd. Gefotografeerd op 12 augustus 2014 met een Canon EOS 100D en een Canon EF 400mm f/2.8L IS II USM-objectief met een Canon Extender EF 1.4x III. © Jasper Doest

De laatste tijd ben je bezig met het fotograferen van ooievaars op een manier die heel anders is dan onze traditionele perceptie van deze vogels. Hoe heeft dat project jouw ontwikkeling als fotograaf beïnvloed?

"Traditioneel gezien gaat het bij natuurfotografie om de schoonheid van de natuur. Dat houdt vaak in dat we menselijke elementen weglaten. We zorgen er bijvoorbeeld voor dat dat huis op de achtergrond niet op de foto komt. Maar aangezien witte ooievaars altijd met mensen samen hebben geleefd, kon ik dat aspect niet vermijden. Het maakt onderdeel uit van hun natuurlijke geschiedenis. Tijdens het volgen van hun jaarlijkse trek van West-Europa naar Afrika ontdekte ik dat deze vogels – die beschouwd worden als symbool van nieuw leven en welvaart - voedsel zoeken tussen het afval van de mens, op de uitgestrekte vuilnisbelten op het Iberisch schiereiland. Ik realiseerde me dat ik bij het vertellen van deze verhalen ons er ook bij moest betrekken."

A seagull is seen through a hole in a metal grid, sitting in a nest.
Een zilvermeeuwennest onder een metalen voetgangersbrug. De vogel had een nest gebouwd op een van de vissersboten in een kleine Ierse haven. De vissers waren bang dat het nest overboord zou vallen en dus stopten ze het in een viscontainer die ze in de havenmuur plaatsten. Gefotografeerd op 23 mei 2014 met een Canon EOS-1D X en een Canon EF 16-35mm f/2.8L II USM-objectief. © Jasper Doest

Je foto's zijn ook een succes bij fotowedstrijden. Wordt natuurfotografie steeds meer documentair en kunnen we meer van dit soort foto's verwachten tijdens wedstrijdtentoonstellingen?

"De fotojournalistieke manier van het vertellen van verhalen over wilde dieren is relatief nieuw in de wildlifefotografie, maar ik denk dat het een logisch gevolg is van het feit dat we ons steeds bewuster worden van onze planeet. We beginnen eindelijk de consequenties te zien van ons gedrag. De natuur is prachtig en daar moeten we van kunnen genieten, Maar we genieten al jaren van de natuur [op een idealistische manier waardoor we het op een afstand houden]. Ondertussen realiseren veel mensen zich niet dat de natuur ons thuis is en dat we daar goed voor moeten zorgen.

"De foto's die worden ingezonden voor de fotojournalistieke categorieën van de grote wedstrijden tonen dat er een grote behoefte is aan deze verhalen, omdat we op dit moment onze planeet uitbuiten, waardoor er bijna geen weg terug meer is."

A flock of starlings perform their twilight murmurations over large buildings in Rotterdam.
Grote zwermen spreeuwen vliegen boven Rotterdam als het donker wordt, om roofvogels te vermijden. Gefotografeerd op 24 december 2015 met een Canon EOS-1D X en een Canon EF 24-70mm f/2.8L II USM-objectief. © Jasper Doest

Ik ben niet meer op zoek naar technische perfectie, want ik denk niet dat het de perfectie is die ons aanspreekt.

In hoeverre is je werk veranderd wat betreft techniek en de objectieven en apparatuur die je gebruikt?

"Ik gebruikte meestal lange objectieven, waarbij de Canon EF 70-200mm f/2.8L IS II USM en Canon EF 400mm f/2.8L IS II USM mijn favorieten zijn. Maar sinds ik het grotere plaatje laat zien, gebruik ik ook kortere brandpuntsafstanden, om meer context te kunnen toevoegen.

"Ik werk graag met een vast Canon EF 35mm f/1.4L II USM-objectief omdat dat me dwingt meer met de context bezig te zijn, maar ik gebruik het Canon EF 24-70mm f/2.8L II USM-objectief nog steeds het meest.

"Ik streef ook niet meer naar technische perfectie, want ik denk niet dat het de perfectie is die ons aanspreekt. Maar ik geloof wel dat de esthetische kant belangrijk is voor de kijker bij het vertellen van visuele verhalen."

Seven white storks sit in their nests, built on the support beams under a road bridge in Portugal.
Witte ooievaars nestelen onder een viaduct in Portugal. Gefotografeerd op 26 maart 2014 met een Canon EOS 5D Mark III, een Canon EF 400mm f/2.8L IS II USM en een 2x-extender. © Jasper Doest

Wat zit er in je cameratas voor een gewone dag in het veld – als er al gewone dagen zijn?

"Er zijn niet echt gewone dagen in het veld. Ik benader het organisch. Ik anticipeer op wat de wereld me te bieden heeft en ik kies mijn hulpmiddelen op basis van mijn verwachtingen. Het belangrijkste deel van mijn werk is de toegang tot locaties, en dus werk ik vaak met een vast objectief van 35 mm of 24-70 mm.

"Als het een erg visuele locatie is, neem ik voor de zekerheid een 16-35 mm mee. Als ik weet dat het lastig wordt om toegang te krijgen, voeg ik teleapparatuur toe. En afhankelijk van de situatie neem ik ook nog studioflitsers mee. Alleen als ik weet dat het moeilijk wordt om de context vast te leggen, neem ik grote teleobjectieven mee zoals een Canon EF 400mm f/2.8L IS II USM of een Canon EF 600mm f/4L IS II USM."

A man holds a young impala, with a hat over its eyes.
Een zieke jonge impala is gered en wordt naar een lokale dierenarts in Zuid-Afrika gebracht. Gefotografeerd op 2 april 2016 met een Canon EOS 5D Mark III en een Canon EF 24-70mm f/2.8L II USM-objectief. © Jasper Doest

Is er nog iets dat Canon aan het repertoire kan toevoegen om een positief verschil te maken in je fotografie?

"Ik hoop nog steeds op een full-frame systeemcamera. De DSLR's van Canon zijn geweldig. Maar als ik met mensen werk, merk ik dat een Canon EOS-1D X Mark II of zelfs een Canon EOS 5D Mark IV met een Canon EF 24-70mm f/2.8L II USM-objectief teveel inbreuk maken. Mensen reageren toch anders op kleinere camera's, waardoor het veel makkelijker wordt om mezelf tijdens een documentaireshoot onzichtbaar te maken."

Noem je jezelf nog steeds wildlifefotograaf, nu je werk zoveel is veranderd?

"Nee. Ik heb het woord wildlife van mijn website gehaald en nu staat er alleen nog mijn naam, gevolgd door 'fotografie'. Ik heb daar al sinds jongs af aan problemen mee. Ik denk niet graag in hokjes. Als je 'wildlifefotograaf' zegt, beperk je jezelf. Natuurlijk kun je nog steeds wildlife fotograferen en verhalen vertellen over wildlife, maar als je zegt dat je een 'wildlifefotograaf' bent, ga je in zo'n hokje zitten en laat je je verblinden door woorden. Je moet altijd buiten de kaders denken en kijken wat er nog meer is."

Geschreven door Keith Wilson


De kit van Jasper Doest

De essentiële kit waarmee professionals fotograferen

Jasper Doest kitbag

Camera

Canon EOS 5D Mark IV

Deze full-frame 30,4 Megapixel DSLR legt ongelooflijk scherpe details vast, zelfs bij extreem contrast. De continue 7fps-opname helpt bij het vastleggen van het perfecte moment, terwijl de 4K-video HD-beeldmateriaal oplevert.

Objectief

Canon EF 24-70mm f/2.8L II USM

Dit standaard zoomobjectief van professionele kwaliteit biedt een uitstekende beeldscherpte en de robuuste constructie van een product uit de L-serie. Met zijn continue f/2.8-diafragma maak je zelfs bij weinig licht prachtige foto's en heb je alle controle over de scherptediepte.

Objectief

Gerelateerde artikelen

Alles weergeven

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Klik hier voor inspirerende verhalen en het laatste nieuws van Canon Europe Pro

Meld je nu aan