Het objectief dat absoluut onmisbaar is: Sophie Darlington over haar werk als wildlifecinematograaf met een Canon CN20x50-objectief

Leeuwen zijn een van je specialiteiten. Kun je ons daar iets over vertellen?

"Ja. Ik heb leeuwen in heel Afrika en Oost-Afrika gefilmd en ze fascineren me. Maar ik heb altijd het gevoel gehad dat er een film over leeuwen moest worden gemaakt die een andere kijk zou geven, niet over jagen en doden, maar over de familieband tussen leeuwen. Veel natuurprogramma's tonen opeenvolgende beelden. Je hebt misschien wel zes minuten van een gebeurtenis vastgelegd, maar wat je echt wilt, is een bepaald gedrag laten zien. Je zou ook een tijdje een leeuwenfamilie kunnen volgen om te zien wat er gebeurt."

Maakt deze benadering het lastig om het juiste materiaal te kunnen schieten?

“De natuur volgt geen script, maar in de Masai Mara hebben we het meest hartverscheurende verhaal weten vast te leggen: een heel echt en bijzonder relevant verhaal en een verhaal dat echt verteld moest worden, namelijk over vergiftiging. We zijn er enorm trots op, want de boodschap die we brachten was immens, namelijk dat er in heel Afrika nog maar zo'n 20.000 leeuwen leven en slechts 2000 in Kenia. Echt schokkend.”

Het is financieel riskant om een lange tijd slechts één dierenfamilile te filmen. Wat is het voordeel van deze benadering?

"Ik denk dat het gaat om het vermogen om erin te duiken en een dier echt te ervaren en te begrijpen. Als je een natuurdocumentaire maakt, is tijd een essentiële factor, maar het is minstens zo belangrijk dat je over de juiste apparatuur beschikt om het verhaal te kunnen vertellen. Als je er een jaar voor uittrekt en in dat jaar slechts tien minuten van het gedrag van de dieren kunt vastleggen, moet je er natuurlijk wel voor zorgen dat je de juiste apparatuur hebt om dat te doen."

Variëren de technische overwegingen sterk per locatie en per opname?

"Vrijwel elke wildlifeopname heeft precies dezelfde beperkingen, namelijk dat er één moment is dat je moet vastleggen en waarvoor één objectief gewoon niet voldoende is. Je kunt geen opnamen op middellange afstand maken, die komen er eigenlijk nooit goed uit. Je hebt verschillende opnameformaten nodig: de ogen, de poten, de snavel, de veren... maar je moet ook het totaalplaatje zien vast te leggen. Daarom gebruiken we altijd ultrazoomlenzen. Ik heb daarom een lang objectief."

Heb je het dan over een speciaal objectief?

"De Canon CN20x50 is de enige keuze voor mij. We gebruiken vrijwel allemaal verschillende camera's, maar we gebruiken allemaal hetzelfde glas omdat Canon als enige een ultrazoom biedt om wildlife goed vast te leggen."

Je wordt vooral geroemd om je scherptediepte. Heeft dat altijd een rol gespeeld in je esthetiek?

"Voor mij is het heel belangrijk dat je weet wat je ziet als je wilde dieren observeert. Je kunt deze epische scènes hebben en je helemaal verliezen in de details. Ik begon met het opnemen van super 16 en 35 en het draait allemaal om je F-stop of T-stop. Als je NDS gebruikt, krijg je een kleine scherptediepte. Als je snelheid wilt vastleggen, heb je meestal al het licht nodig dat je kunt krijgen, waardoor je een kleine scherptediepte krijgt. Alles in de natuur wijst erop en nadat ik aan een paar films hebt gewerkt, weet ik precies wat goed is. Als ik naar het oog van een dier kijk, dat haarscherp in beeld is terwijl de rest vaag is, dat is gewoon een geweldig moment. Daar kan niets tegenop."

Je compositie is zo consistent mooi, perfect gepositioneerd, maar aan het einde van je brandpuntsbereik is er nog maar zo weinig marge voor beweging...

"Ik kan er niet tegen als er iets in beeld komt dat je niet wilt filmen, maar dat gebeurt natuurlijk altijd in de natuur. Tijdens het filmen van Penguins voor Disney was er altijd wel één pinguïn die niet meewerkte, dat was zo frustrerend! Had je net de mooiste compositie, liep er ineens een pinguïn door het beeld heen! Framing is hierbij erg belangrijk.

"Mijn linkeroog is dominant en als ik mijn linkeroog niet kan gebruiken, omdat ik er vier uur lang doorheen heb getuurd en mijn oog begint te trillen (wat voor ons allemaal gebeurt), gebruik ik mijn rechteroog... maar ik kan niet instinctief filmen met mijn rechteroog zoals met mijn linker.”

Komt dat vaak voor?

"Misschien praten mensen er niet over... Ik heb ooit met een camera-assistent gewerkt en hij had foto's gemaakt die geweldig waren, maar niet exemplarisch. We hebben een test uitgevoerd om te ontdekken welk oog dominant was. Hij zei: “Ik heb met mijn rechteroog foto's gemaakt, maar het is duidelijk dat dit niet mijn dominante oog is." Hierna heeft hij alleen maar fantastische foto's gemaakt, gewoon door van oog te wisselen. Dus een wijze les: test welk oog voor jou dominant is. En wie weet wat het kan opleveren.”

Wat is jouw mening over de ethische dilemma's waar de filmindustrie mee te maken heeft?

"De natuur doet wat de natuur doet en we zijn er niet om in te grijpen, we zijn er om het waarheidsgetrouw te registreren. Ik vind het leuk om te filmen met een lang objectief omdat je door de afstand weet dat je het gedrag van de dieren niet beïnvloedt. Ik heb hartverscheurende taferelen meegemaakt. Ik zag eens hoe een cheetavrouwtje door een grantgazelle werd aangevallen. Ze stierf. Twee dagen later stierven haar jongen ook.”

Kun je je emoties loslaten tijdens je werk in de natuur?

"Ik laat weleens een traantje, maar ik word vooral emotioneel uit frustratie en woede op mensen. Ik kan niet geloven dat mensen zoveel geld betalen om naar dieren te gaan kijken en de dieren vervolgens compleet negeren. Ik denk dat telefoons daar ook een rol in spelen. Misschien zijn wij hier ook een beetje verantwoordelijk voor omdat we in de luxepositie zitten om te filmen met fantastische objectieven waarmee je midden in de dierenwereld treedt. Mensen die met hun telefoon filmen, willen ook graag die mooie opname maken en de enige manier waarop dat lukt, is door alle regels van het park te overtreden of het welzijn van het dier te negeren."

In de gedeelten achter de schermen van de natuurprogramma's die nu worden uitgezonden kan de industrie sommige van deze frustraties aankaarten. Ook krijgt de kijker zo een goed idee van de uitdagende stof- of weersomstandigheden waarin we soms werken.

"Het filmen van wilde dieren gebeurt niet in cosmetische omgevingen. Het gebeurt in ongelooflijk uitdagende en ruwe omgevingen. Je staat bij de zee, je filmt op een strand met wind, dus er is zand, er is zee, er is zout, er is stof, er is modder, er zijn hobbels en kuilen. Je houdt je statief boven je hoofd en je rent een stukje. Je wilt gewoon de juiste opname maken. Hierbij denk je niet echt na over je uitrusting. De uitrusting wordt enorm op de proef gesteld."

Ik heb in een interview gelezen dat je zei dat het helpt om lang te zijn als vrouwelijke cinematograaf.

"Ik ben lang en dat is soms een echte belemmering bij het filmen omdat je vaak lang gebukt moet zitten. Ik kan je vertellen dat lang zijn echt niet in je voordeel werkt. Ik denk dat ik dat een beetje te lichtvoetig heb gezegd toen, net zoals ik heb gezegd dat het enige voordeel dat mannen boven vrouwen hebben, het feit is dat ze een baard kunnen laten groeien tegen de kou. Ik doe er lacherig over, maar het is een serieus onderwerp. Er moeten meer vrouwen zijn die doen wat ik doe en er zijn een aantal zeer getalenteerde vrouwen, zoals Justine Evans, Sue Gibson en Julie Monière. En er komen nog veel meer talenten aan. En hoe meer mensen gewend raken aan iemand als ik, hoe normaler ze het gaan vinden."

Heb je ooit last gehad van seksisme toen je net begon?

"Ik heb nooit gedacht dat ik beter geen wildlife DoP kon worden. Volgens mij maakte het Hugo in die tijd niets uit dat ik een vrouw was. Hij wilde alleen maar zien dat ik passie en een oog had voor wat ik deed en hij vond dat ik beide had. Ik heb vrouwen gezien die zoveel spullen dragen, zo niet meer, dan de mannen tijdens de opnamen. Als je geïnteresseerd en gepassioneerd bent, moet het niets uitmaken of je man of vrouw bent."

Dus wat is je advies voor vrouwen en mannen die de wereld van de wildlifefilms proberen te betreden?

“Elke dag krijg ik e-mails van mensen die vragen hoe ik in dit werk terecht ben gekomen. Kun je doen wat ik deed? Het antwoord is nee, want ik heb mijn eigen pad gelopen. Maar deze wereld is wel veel toegankelijker geworden doordat je nu video's kunt filmen, bewerken en delen en zo je verhaal kunt vertellen. En je hoeft geen bakken met geld uit te geven om goede opnamen te maken. De CN20x50 is zijn geld waard, maar als je een Canon EOS 5D Mark IV hebt, kun je pas echt achterover leunen. Dat is een geweldige camera om te filmen met een 70-200 mm-objectief of met elk ander objectief. Het geheim is het verhaal, want daar komt het uiteindelijk altijd op neer. Mijn advies zou zijn om er gewoon op uit te gaan, je vertelt je verhaal door echt in de natuur te zijn, niet door thuis YouTube-filmpjes te kijken. Dat gaat niet werken."