Maya Almeida's creatieve onderwaterportretten met de Canon EOS 5DS

Onderwateropnamen kunnen problematisch zijn voor een fotograaf. Portretopnamen maken onder water – modellen met make-up, rekwisieten, jurken, geen groothoekobjectieven gebruiken maar close-up: vóór Maya Almeida heeft geen fotograaf dat ooit gedaan.

Om te beginnen blijft make-up niet goed zitten onder water. De gratie vervaagt bij zelfs het elegantste model wanneer ze een bepaalde houding moeten aannemen en tegelijkertijd hun adem moeten inhouden. Bovendien is het moeilijk om heldere close-ups te krijgen - licht reist langzaam onder water, breekt en raakt verstrooid.

Toch ging Maya de uitdaging aan in Beneath the Surface, een collectie foto's van modellen die onder water zijn gemaakt. Zelfs een locatie vinden voor het project was lastig. In Londen, waar de Portugese fotografe is gevestigd, is de huur van zwembaden hoog. Ze besloot om uit te wijken naar Lissabon, 30 km van haar geboorteplaats Cascais.

Trainen in de oceaan

Maya groeide op nabij de oceaan en was een echte waterrat. Op driejarige leeftijd begon ze al met vrijduiken. Ze studeerde biologie aan het Imperial College London en haalde haar duik- en vrijduikbrevet. In 2005 kocht ze een onderwaterbehuizing voor haar camera en ging aan de slag met onderwateropdrachten. Haar ervaring als vrijduiker was handig, want zuurstofflessen zijn niet toegestaan wanneer je bedreigde diersoorten fotografeert.

Voor een gepassioneerde fotograaf, zegt ze, is er geen betere plek om te trainen dan in de oceaan. "Licht, stromingen, zichtbaarheid, opwaartse druk, watertemperatuur - je moet met talloze dingen rekening houden. Ervaring en lokale kennis helpen. Maar je weet in je planning nooit hoe veranderlijk en gevaarlijk open water kan zijn. Als je je vak leert onder water, is werken op het land een fluitje van een cent."

Na een paar jaar had Maya het gevoel dat haar technische vaardigheden haar afremden, dus schreef ze zich in voor een parttime postacademische fotografiecursus. Ze had grote plannen om duiken te combineren met haar andere grote passie: dansen.

"Uiteindelijk begon ik mensen in het water te zetten, en vanaf dat moment raakte ik hopeloos verslaafd aan de ultieme controle over alles wat met camera's, water en licht te maken had - compleet het tegenovergestelde van waar alles begon."

Opnamen maken in een zwembad is iets anders dan in de oceaan. In een zwembad heeft Maya haar omgeving onder controle. Zorgvuldige planning loont. Licht en objectieven, styling en make-up – Maya laat niets aan het toeval over. Want eenmaal in het water duurt het eindeloos om zelfs maar de minste verandering goed uit te voeren. Ze maakt schetsen om de modellen en het team precies te laten zien hoe ze zich een opname voorstelt. Ze heeft voor de veiligheid twee duikers in dienst. En naast zwemvliezen, wetsuits en loodgordels neemt ze meestal ook antihistamine mee, want ironisch genoeg is ze allergisch voor chloor.

Maya beschrijft haar werk als "minimalistisch, surrealistisch, dramatisch." Onder water gebruikt ze meestal een Canon EOS 5D Mark III ("mijn werkpaard") en een Canon EF 24mm f/1.4L II USM-objectief ("net groot genoeg, en geen zodanige vertekening dat het me stoort"). Sommige klanten vragen om grote prints, dus voor die foto's – ook die van Beneath the Surface – gebruikt ze liever de Canon EOS 5DS. In beide gevallen maakt ze RAW-opnamen, gebruikt ze autofocus op sommige objectieven maar niet op andere, meestal bij f/11, met ISO ingesteld op 100, en een maximum sluitertijd van 1/200 sec.

"Toen ik erover dacht om deze objectieven handmatig scherp te stellen onder water zeiden veel onderwaterfotografen tegen me: 'Vergeet het maar! Je kunt onder water niet dichtbij handmatig scherpstellen. Gewoon onmogelijk. Er zijn te veel dingen tussen jou en het onderwerp. De zoeker en het masker gaan beslaan...' Dat dreef me ertoe om door te gaan."

"Ik vind het hele Canon EOS System zo intuïtief. Misschien omdat ik het al zo lang gebruik, maar het voelt alsof het een deel van mijn hand is. Met de Canon EOS 5DS krijg je ongelofelijk hoge kwaliteit en bestandsgrootten die je elke klant kunt voorleggen, maar ook een body die klein en licht is in vergelijking met een middenformaat. En dan al die objectieven die snel, responsief en klein zijn. Voor de kwaliteit en de bestandsgrootte die je krijgt, heb je een behoorlijk alert klein systeem. Het is iets wat je overal mee naartoe kunt nemen - zet een 50 mm objectief op de body en je hebt bijna een point-and-shoot camera, in vergelijking met een middenformaat."

Uitrusting op maat

Maya maakt gebruik van spotmeting en flitskoppen. Ze heeft een speciaal op maat gemaakte Seacam-onderwaterbehuizing en aparte waterdichte schotten die via een kabel flitsers buiten het bad activeren. "Bij verschillende mensen gebruik je verschillende typen schotten; uit oogpunt van veiligheid en welzijn koppel je die natuurlijk niet rechtstreeks met de flitskoppen. Je koppelt ze aan een apparaat dat de flitsers activeert."

Ze maakt RAW-opnamen en stelt in de nabewerking waar nodig orde op zaken. "In principe orden ik alles in submappen: Capture, Select, Master en Output. Vanuit de map Select exporteer ik TIFF's naar fotobewerkingssoftware en daar bewerk ik ze. Dan zet ik ze met alle lagen in de map Master, zodat ik altijd nog wijzigingen kan aanbrengen. In de map Output heb ik de opnamen in het ingestelde formaat en kan ik ze met een lagere resolutie verzenden naar klanten, of ze op mijn website zetten.

"Ik ben nogal puristisch als het om fotografie gaat. Het meeste gebeurt daadwerkelijk in de camera."

Maya exposeert overal ter wereld en werkt ook commercieel; ze beschrijft zichzelf als beeldend kunstenaar onder water. Dat lijkt een licht understatement van iemand die zich de kunst van licht in water eigen heeft gemaakt - werk dat fotografie combineert met vrijduiken, waarvoor je bovendien het oog van een schilder en de longcapaciteit van een atleet nodig hebt. Alleen omdat het niet eerder is gedaan, wil dat nog niet zeggen dat Maya Almeida het niet kan doen.

"Ik maak opnamen voor mezelf. Soms speelt mijn ego wel een beetje mee; ik wil graag iets doen wat nog niet eerder is gedaan. Ik hou van het idee dat iets moeilijk of uitdagend is, dan wil ik het onder de knie krijgen."