BELICHTINGSTECHNIEKEN

8 tips om het beschikbare licht optimaal te gebruiken

Licht is het belangrijkste element van elke foto die we maken. Ontdek hoe je het beste licht kunt vinden - natuurlijk of kunstmatig - en de opstelling die je nodig hebt om het vast te leggen.
Een Canon EOS R6-camera maakt een foto van een kind dat ballonnen in zijn hand vasthoudt, met op de achtergrond de ondergaande zon.

Wanneer de lichtomstandigheden in harmonie zijn met de scène of het onderwerp vóór je, kunnen de resultaten sensationeel zijn. Leren hoe je de beste beschikbare lichtbron kunt herkennen, of het nu gaat om natuurlijk of kunstlicht, kan enorme voordelen opleveren. En het mooiste is dat je geen dure verlichtingsset nodig hebt om er alles uit te halen. Het enige wat je nodig hebt, is een oog voor goed licht. Zodra je ernaar gaat zoeken, zie je dat het overal aanwezig is.

Hier zijn acht tips voor fotograferen bij het beschikbare licht.

1. Maak goed gebruik van het moment van de dag waarop je fotografeert

Een boot vaart rond het middaguur over de rivier de Douro in Porto, Portugal. Gefotografeerd met een Canon EOS R6 en een Canon RF 24-105mm F4-7.1 IS STM-lens.

's Middags op een heldere dag valt het zonlicht van boven naar beneden, is het koel van kleur en creëert het scherpe schaduwen over de oevers van de Porto. Gefotografeerd met een Canon EOS R6 met een Canon RF 24-105mm F4-7.1 IS STM-lens, ingesteld op 44 mm, 1/125 sec, f/10 en ISO100.

De zon gaat onder bij de rivier de Douro in Porto, Portugal. Gefotografeerd met een Canon EOS R6 en een Canon RF 24-105mm F4-7.1 IS STM-lens.

Wanneer het bijna schemert is de lage hoek van het zonlicht warmer, zachter en sfeervoller. Het licht geeft details scherp weer en benadrukt de omgeving met een aantrekkelijk spel van hooglichten en schaduw. Gefotografeerd met een Canon EOS R6 met een Canon RF 24-105mm F4-7.1 IS STM-lens, ingesteld op 24 mm, 1/100 sec, f/10 en ISO640.

De aarde draait voortdurend rond, dus de hoek en kwaliteit van het natuurlijke licht veranderen steeds. 's Middags, bij een felle zon in een heldere hemel, valt het licht van boven naar beneden en is het hard, en dat levert foto's met een sterk contrast op. Fotografen vinden dit soort licht vaak niet fijn, maar het kan wel werken als het doel is om het zonlicht onderdeel van de scène te maken.

Wanneer de zon lager staat, moet het licht door een groter deel van de atmosfeer van de aarde gaan. Lagere golflengten in het kleurenspectrum, zoals blauw en violet, worden verstrooid door deeltjes in de atmosfeer, waardoor kleuren zachter en warmer worden. Daarom zijn in het avondlicht en bij zonsondergang levendige rode en gele tinten te zien, en staat de periode net nadat de zon is opgekomen en vlak voor de zonsondergang bekend als het gouden uur.

2. Haal zoveel mogelijk uit de weersomstandigheden

Kale bomen gehuld in blauwe nevel. Gefotografeerd met een Canon EOS RP en een Canon RF 35mm F1.8 Macro IS STM-lens.

Wolken en nevel verzachten en verspreiden het natuurlijke licht voor een sfeervol resultaat. Gefotografeerd met een Canon EOS RP en een Canon RF 35mm F1.8 MACRO IS STM-lens ingesteld op 1/160 sec, f/7,1 en ISO250.

Een man staat op een winterse dag in een bos, met zijn Canon-camera op een statief.

Het nevelige licht op een winterse ochtend is ideaal voor het maken van sfeervolle foto's van landschappen.

De weersomstandigheden hebben een grote invloed op de kwaliteit van het natuurlijke licht. Op een bewolkte dag verspreiden wolken het zonlicht en worden schaduwen minder sterk. Op dezelfde manier kunnen nevel en regen het licht nog zachter en koeler maken.

De tijd van het jaar speelt ook een rol. Het hangt af van waar je je in de wereld bevindt, maar in het algemeen geldt in de winter dat de kanteling van de aarde betekent dat de zon verder weg is, waardoor de hoek van het licht scherper wordt. Dus hoewel de dagen korter zijn, hebben we effectief meer gericht licht om mee te werken. Aan de andere kant staat de zon in de zomer veel hoger in de lucht, zodat het licht in de periode rond het middaguur meer van boven naar beneden valt en minder fotovriendelijk is.

"Je instellingenkeuze kan in de winter wat ingewikkelder zijn als je foto's van sneeuw of bewolking maakt", aldus Canon Ambassador Sebastien Devaud. "Het is beter om je sluitertijd wat te verlengen ten opzichte van de automatische sluitertijdinstelling, zodat de sneeuw of lucht meer wit lijkt dan grijs. Fotograferen in zwart-wit is een goede manier om de dramatische kant van dit seizoen te versterken. Nevel, mist, lage wolken en water kunnen ook een bepaalde sfeer toevoegen aan winterfoto's."

3. Maak gebruik van het beschikbare licht voor portretten

Een portret, dat vanaf de zijkant wordt belicht en is gemaakt met een Canon EOS R6 met een Canon RF 50mm F1.8 STM-lens, van een persoon met gekruld blond haar die rechtstreeks naar de camera kijkt.

Het plaatsen van je onderwerp bij een groot raam of dakraam is een ideale manier om het beschikbare licht te benutten. Een erker links van de camera zorgt voor aantrekkelijk zacht, natuurlijk licht. Experimenteer met gordijnen of vitrage om het licht te verspreiden voor het gewenste effect. Gefotografeerd met een Canon EOS R6 en een Canon RF 50mm F1.8 STM-lens, ingesteld op 1/200 sec, f/2.8 en ISO500.

Een balletdanseres balanceert op één been met haar armen uitgestrekt terwijl het zonlicht door de luiken vóór haar stroomt. Gefotografeerd met een Canon EOS R6 en een Canon RF 50mm F1.2L USM-lens.

De felle zon die hier door de luiken stroomt, is gebruikt voor een dramatischer effect en vormt een cruciaal element van de foto. Gefotografeerd met een Canon EOS R6 en een Canon RF 50mm F1.2L USM-lens, ingesteld op 1/1500 sec, f/2 en ISO200. © Javier Cortes - Canon Ambassador

In de meeste binnenomgevingen is er waarschijnlijk veel mooi natuurlijk licht dat je kunt vastleggen. Een raam is een bron van zachte verlichting, net als een softbox in een studio. Als je dus binnen foto's van mensen maakt, vraag je ze om dichter bij een raam te gaan staan en schakel je eventueel kunstlicht uit.

Je kunt ook een reflector gebruiken om het licht van buiten naar je onderwerp te laten terugkaatsen. Een reflector kan iets eenvoudigs zijn zoals een groot stuk wit karton of aluminiumfolie. De reflector geeft zacht en natuurlijk licht, dat je net zo kunt richten als een flitser.

Een kind in een veld dat zijn arm op een houten paal laat rusten. Het directe zonlicht werpt scherpe schaduwen op zijn gezicht. Gefotografeerd met een Canon EOS R6 met een Canon RF 50mm F1.8 STM-lens.

Een eenvoudige reflector kan handig zijn voor portretten op zonnige dagen. In dit geval zorgt het directe zonlicht voor scherpe schaduwen. Gefotografeerd met een Canon EOS R6 met een Canon RF 50mm F1.8 STM-lens ingesteld op 1/250 sec, f/5.6 en ISO100.

Een kind in een veld dat zijn arm op een houten paal laat rusten. Er is een reflector gebruikt om het licht te verzachten. Gefotografeerd met een Canon EOS R6 met een Canon RF 50mm F1.8 STM-lens.

In deze foto wordt de reflector gebruikt om licht in de schaduwen te laten weerkaatsen en het contrast te verminderen. Gefotografeerd met een Canon EOS R6 met een Canon RF 50mm F1.8 STM-lens ingesteld op 1/250 sec, f/5.6 en ISO100.

De kwaliteit van het licht maakt een groot verschil voor je portretten buiten. Fel zonlicht kan nogal onflatteus zijn voor gezichten, omdat het scherpe schaduwen veroorzaakt en ervoor zorgt dat mensen hun ogen dichtknijpen. Bewolkte omstandigheden zijn perfect omdat het zachte licht schaduwen vermindert.

Als de zon schijnt en je niet kunt wachten op bewolking, kun je proberen portretten te maken in de schaduw van een boom of gebouw, omdat het licht daar zachter en vriendelijker is voor gezichten. Je kunt ook proberen het licht te regelen met een reflector, door het onderwerp in de schaduw te zetten, licht naar de schaduwen te weerkaatsen of door een diffusiepaneel te gebruiken. Een efficiënte en betaalbare 5-in-1-reflector is ideaal. Houd ook rekening met de huidtint van je model wanneer je een reflectorkleur kiest.

Een kind in een veld dat zijn arm op een houten paal laat rusten. Er is een reflector gebruikt voor een schaduw op zijn gezicht. Gefotografeerd met een Canon EOS R6 met een Canon RF 50mm F1.8 STM-lens.

Hier is de reflector gebruikt voor een schaduw op het gezicht, voor een zachter resultaat. Gefotografeerd met een Canon EOS R6 en een Canon RF 50mm F1.8 STM-lens, ingesteld op 1/250 sec, f/5.6 en ISO640.

Een kind in een veld dat zijn arm op een houten paal laat rusten. Er is een diffusiepaneel gebruikt om het zonlicht te verzachten. Gefotografeerd met een Canon EOS R6 met een Canon RF 50mm F1.8 STM-lens.

Ter vergelijking: het diffusiepaneel van een 5-in-1-reflector verzacht het zonlicht voor een evenwichtiger portret. Gefotografeerd met een Canon EOS R6 met een Canon RF 50mm F1.8 STM-lens ingesteld op 1/250 sec, f/5.6 en ISO100.

4. Als er weinig licht is, kun je dit in jouw voordeel gebruiken

Een eenzame boom op een heuvel vormt een silhouet tegen een blauwe lucht in de schemering. Gefotografeerd met een Canon EOS R6 en een Canon RF 24-105mm F4-7.1 IS STM-lens.

Met de In-Body Image Stabilization (IBIS) in EOS R System-camera's zoals de EOS R6 kun je foto's uit de hand maken bij weinig licht en met sluitertijden van maar een paar seconden. Gefotografeerd met een Canon EOS R6 en een Canon RF 24-105mm F4-7.1 IS STM-lens, ingesteld op 27mm, 2 sec, f/11 en ISO100.

Als de zon onder de horizon valt, krijgt het resterende natuurlijke licht de koele blauwe kleuren van de schemering. Dit kan een perfecte tijd zijn om met je camera eropuit te gaan. Maar omdat de hoeveelheid licht dan zo klein is, heb je een camera nodig met goede prestaties bij weinig licht. Camera's met grotere sensoren kunnen meer van het afnemende natuurlijke licht verzamelen, vooral wanneer je ze gebruikt in combinatie met een lens met een groot maximaal diafragma.

In de schemering moet je mogelijk de sluitertijd verlagen om meer licht door te laten naar de sensor van je camera. Canon's EOS R System-systeemcamera's bieden baanbrekende IBIS, zodat je de camera met de hand kunt vasthouden voor sluitertijden van een seconde of meer zonder dat je je zorgen hoeft te maken over cameratrilling die de foto bederft.

5. Kies de beste instellingen voor je omgeving

Een close-up van een Canon 50mm-lens die is bevestigd aan een Canon EOS R6.

Lenzen met een groter of 'sneller' diafragma, zoals de Canon RF 50mm F1.8 STM of de RF 24mm F1.8 MACRO IS STM, zijn ideaal voor fotografie bij weinig licht.

Het touchscreen van een Canon EOS R6 dat de instellingen voor de handmatige modus toont.

Probeer de handmatige modus (M) met Auto ISO voor opnamen bij daglicht, zodat je controle hebt over zowel de sluitertijd als het diafragma.

Als je het diafragma en de sluitertijd gemakkelijk kunt instellen, is een van de beste belichtingsmodi voor opnamen bij daglicht de handmatige modus (M) met Auto ISO. Op deze manier berekent de camera de beste ISO voor het beschikbare licht. Een goede algemene belichtingsinstelling bij daglicht is sluitertijd 1/200 sec, diafragma f/8 en ISO Auto. Wanneer de lichtniveaus 's avonds lager zijn, open je het diafragma naar f/2.8 (of wat het grootst is) om de ISO-niveaus laag te houden voor scherpere opnamen met minder ruis. Dit is waar een lens met een snel maximaal diafragma, zoals de Canon RF 50mm F1.8 STM, van onschatbare waarde is.

Bij weinig licht moet je vaak fotograferen met een hoge ISO-waarde, wat kan leiden tot meer beeldruis. Autofocus kan ook een grotere uitdaging zijn. Maar als je een camera gebruikt met goede prestaties bij weinig licht, zoals de Canon EOS R6 of EOS R7, kun je nog steeds heldere resultaten krijgen met hoge ISO's, zoals 3200 of meer. Bovendien werkt het toonaangevende autofocussysteem in bijna volledige duisternis.

6. Pas de witbalans aan de temperatuuromstandigheden aan

Op het touchscreen aan de achterkant van een Canon-camera worden roze bloemen weergegeven en de cameramodus is ingesteld op Bewolkt.

Stem je witbalansinstellingen af op de omstandigheden, zodat de kleuren heel precies zijn.

Naast de kwaliteit van natuurlijk licht moeten we ook nadenken over de kleur. Dit kan in de loop van de dag veranderen. 's Ochtends is het erg warm. 's Middags is het koeler en 's avonds wordt het weer warm. We meten dit in graden Kelvin en de verschuiving kan veranderen van 2000 K bij zonsopgang naar 7000 K bij volledig daglicht.

Kleuren kunnen ook koeler worden als je in de schaduw of onder bewolking zit. Stel daarom je witbalans in op de omstandigheden met behulp van een van de vooraf ingestelde modi. Maak bij twijfel foto's in RAW-indeling, omdat je achteraf een willekeurige witbalans kunt kiezen wanneer je je foto's bewerkt in RAW-verwerkings- en fotobewerkingssoftware, zoals het gratis Digital Photo Professional van Canon.

7. Maak opnamen met lange sluitertijden in het donker

In de schemering staat een eenzame hoge boom, met daarachter een uitgestrekte blauwe lucht. Gefotografeerd met een Canon EOS R6 en een Canon RF 24-105mm F4-7.1 IS STM-lens.

Een lange sluitertijd vervaagt de langzaam bewegende wolken hier. Gefotografeerd met een Canon EOS R6 met een Canon RF 24-105mm F4-7.1 IS STM-lens, ingesteld op 29mm, 137 sec, f/22 en ISO100.

Een Canon-camera die op een eenzame boom is gericht, naast een smartphone waarop de Canon Camera Connect-app wordt weergegeven.

Je kunt de Canon Camera Connect-app gebruiken om bulb-belichting met je telefoon te starten en te stoppen; zo eenvoudig is het.

Als je de camera op een stabiele ondergrond of op een statief plaatst, kun je foto's maken in de schemering of zelfs bij maanlicht. Dit betekent dat je kunt fotograferen met zeer lange sluitertijden die enkele seconden of langer duren. Als je je camera koppelt met de Canon Camera Connect-app, kun je je telefoon gebruiken om de sluiter te activeren, bulb-belichting te starten en stoppen, en op afstand foto's te maken. Dit is handig als je camera zich in een positie bevindt waarin je het LCD-scherm niet goed kunt zien, of voor foto's waarbij zelfs de kleinste beweging van de camera het effect zou vervagen.

8. Let op je onderwerp en je omgeving

Een kind zit op een hek en houdt een paar ballonnen vast; het geheel vormt een silhouet tegen de ondergaande zon. Gefotografeerd met een Canon EOS R6 en een Canon RF 24-105mm F4-7.1 IS STM-lens.

Gebruik negatieve belichtingscorrectie om de voorgrond te onderbelichten voor opvallende silhouetten tegen de ondergaande zon. Gefotografeerd met een Canon EOS R6 met een Canon RF 24-105mm F4-7.1 IS STM-lens, ingesteld op 24 mm, 1/250 sec, f/16 en ISO100.

Een foto van een model met een kraag met ruches die voor wazige straatverlichting poseert. De foto is gemaakt bij weinig licht. Gefotografeerd met een Canon EOS R en een Canon RF 85mm F1.2L USM DS-lens.

De vervaagde straatverlichting zorgt voor een sfeervolle achtergrond in dit portret bij weinig licht. Gefotografeerd met een Canon EOS R met een Canon RF 85mm F1.2L USM DS-lens ingesteld op 1/160 sec, f/1.2 en ISO800.

Verschillende kwaliteiten natuurlijk licht kunnen bij bepaalde onderwerpen passen. Subtiele vensterverlichting kan bijvoorbeeld ideaal zijn voor sfeervolle, 'low-key' portretten. Direct zonlicht daarentegen is briljant voor het laten zien van levendige kleuren en texturen zoals vacht of veren in natuurfotografie. Lange schaduwen kunnen uitstekend werken voor architectonische en straatscènes, terwijl achtergrondverlichting van een zonsondergang ideaal is voor het vastleggen van silhouetten tegen de heldere hemel.

Je kunt ook optimaal gebruikmaken van al het beschikbare kunstlicht, zoals straatverlichting, bureaulampen of de gloed van een kampvuur of vuurkorf.

Er is een grote verscheidenheid aan licht beschikbaar, dus als je op weg bent met je camera, stel jezelf dan de vraag: is het licht hard of zacht, sterk of zwak, warm of koel, van boven naar beneden of vanaf de zijkant? Leer deze grondbeginselen van verlichting kennen en je kunt erop vertrouwen dat je foto's er in alle omstandigheden geweldig zullen uitzien.



Geschreven door James Paterson

Gerelateerde producten

Gerelateerde artikelen

  • BELICHTINGSTECHNIEKEN

    7 tips voor fotograferen bij weinig licht

    Ontdek de belangrijkste technieken voor het maken van scherpe foto's bij weinig licht en de beste Canon-kit voor fotograferen bij weinig licht.

  • BASISBEGINSELEN FOTOGRAFIE

    Aan de slag met fotografie

    Wil je upgraden van een smartphone naar een camera? Onze fotografiegids voor beginners heeft alles wat je nodig hebt om aan de slag te gaan.

  • BASISBEGINSELEN FOTOGRAFIE

    Belichting bepalen

    Krijg diafragma, sluitertijd en ISO-instellingen onder de knie.

  • VIDEOTECHNIEKEN

    Tips voor 's nachts video-opnamen maken

    Ontdek een wereld vol creativiteit met Canon's gids voor het maken van video's in het donker.